مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول .درس22-23-24

- وقتي نهاد حكومت در يك جامعه شكل مي گيرد چه چيز پديد مي آيد ؟روابط متقابلي بين مردم و حكومت پديد مي آيد .
2- منظور از واژه ي "شهروندي" چيست؟ واژه ي شهر وندي به روابط متقابل مردم و حكومت اشاره دارد . شهروندي ارتباطي است كه
افراد را به يك حكومت مشخص پيوند مي دهد و در نتيجه براي فرد و حكومت حقوق و تكاليفي ايجاد مي شود .
3- منظور از حقوق شهروندان چيست ؟ وظايف و تكاليف حكومت نسبت به مردم .
4- حقوق و تكاليف شهروندي در كجا مشخص شده است ؟ قوانين هر كشور به ويژه قانون اساسي آن ، حقوق و تكاليف شهروندي را
معين مي كند .
5- آيا حقوق و تكاليف شهروندي كشورها يكسان است؟ چرا؟ خير- زيرا حقوق و تكاليف شهروندي هر كشور متناسب با قوانين آن
كشور است و قوانين كشورها نيز با يكديگر متفاوت است .
6- حقوق شهروندي طيف وسيعي از كدام حقوق ها را شامل مي شود؟ انواع حقوق سياسي ، اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي . ....
7- چند مورد از انواع حقوق شهروندي بر پايه ي قانون اساسي جمهوري اسلامي كدامند ؟ الف) حق برخورداري از عدالت قانوني
ب) حق برخورداري از عدالت قضايي ج) حق برخورداري از رفاه وتأمين اجتماعي د) حق مشاركت سياسي ه) حقوق فرهنگي
8- عدالت قانوني يعني چه؟ و اجراي آن چه نتيجه دارد ؟ عدالت قانوني يعني اين كه حكومت در وضع قوانين ، اجراي قوانين و نظارت
بر اجراي قوانين بين شهروندان تبعيضي قائل نشود .
برقراري عدالت قانوني ، از پايمال شدن حقوق انسان ها و بهره كشي ظالمانه ي عده اي از عده ي ديگر جلوگيري مي كند .
9- طبق فرمايش پيامبر رعايت نكردن كدام يك از حقوق شهروندي باعث نابودي امت هاي پيشين شده بود؟ حق برخورداري از
عدالت قانوني . امت هاي پيشين گرفتار و نابود شدند ، زيرا وقتي اشراف آنها جرمي مرتكب مي شدند آنها را از مجازات معاف مي كردند ، اما
وقتي زيردستان آنها همان جرم را مرتكب مي شدند آنها را به شدت مجازات مي كردند .
10-منظور از حق برخورداري از عدالت قضايي چيست؟ شهروندان حق دادخواهي دارند و هر كس مي تواند به اين منظور به دادگاه هاي
صالح مراجعه كند . شهروندان حق دارند در همه ي دادگاه ها براي خود وكيل مدافع انتخاب كنند .
11- حق برخورداري از رفاه و تأمين اجتماعي را توضيح دهيد ؟ هر شهروند حق دارد به آموزش و و پرورش ، مراكز فرهنگي و
ورزشي ، آتش نشاني ، پليس و نظاير آن دسترسي آسان داشته باشد . شهروندان حق دارند در محيطي پاك و سالم و بدون آلودگي زندگي
كنند و از خدمات و امكانات بهداشتي و درماني مناسب به بهتريم وجه برخوردار شوند .
12- شهروندان در چه مواردي حق دارند از تأمين اجتماعي برخوردار شوند ؟ بيكاري ، معلوليت ، پيري ، بازنشستگي ،
بي سرپرستي ، از كار افتادگي ، حوادث .
13- مشاركت سياسي يعني چه ؟ يعني اين كه هر شهروند بتواند در امور سياسي جامعه دخالت كند و در سرنوشت كشور خود نقش
داشته باشد .
14- مشاركت سياسي مردم از چه راه هايي صورت مي گيرد ؟ الف) شركت در انتخابات ب) عضويت و همكاري در احزاب و
انجمن هاي سياسي ج) شركت در راه پيمايي ها و تظاهرات
15- طبق قانون اساسي مردم چه كساني را به طور مستقيم و چه كساني را به طور غير مستقيم انتخاب مي كنند؟ رئيس
جمهور ( رئيس قوه مجريه) ، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و يا اعضاي شوراي شهر و روستا به طور مستقيم انتخاب مي كنند .
در برخي موارد نيز انتخاب به صورت غير مستقيم و با واسطه صورت مي گيرد . براي مثال در انتخاب رهبري ، مردم اعضاي مجلس خبرگان
رهبري را انتخاب مي كنند و به آنها رأي مي دهند . سپس اعضاي مجلس خبرگان كه نمايندگان مردم هستند ، رهبر را انتخاب مي كنند .
16- برخي از حقوق فرهنگي كه در قانون اساسي مورد تأكيد قرار گرفته كدامند ؟ حمايت از تشكيل خانواده و پاسداري از روابط
خانوادگي ، حمايت از تعليم و تربيت شايسته ، آزاد بودن استفاده از زبان هاي قومي و محلي در مطبوعات و رسانه هاي گروهي و تدريس ادبيات
آنها در مدارس در كنار زبان فارسي . مهم ترين تكاليف شهروندي چيست
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 22 (حقوق و تكاليف شهروندي )
21
17- مهم ترين تكاليف شهروندي چيست ؟ الف) رعايت قانون و مقررات ب) همكاري با دولت ج) پرداخت ماليات و عوارض
د) دفاع از كشور ه) تجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران .
18- ناديده گرفتن قانون يا سرپيچي از آن چه اثراتي دارد ؟ موجب اختلال و هرج و مرج در جامعه مي شود .
9 1- چه موقع قانون جايگاه واقعي خود را در جامعه پيدا مي كند؟ قانون وقتي جايگاه واقعي خود را در جامعه پيدا مي كند كه همه ي
افراد ، اعم از كارگزاران و مسئولان و مردم، آن را رعايت كنند و به آن پايبند باشند .
20- برنامه ها و اقدامات عمراني ، اقتصادي و اجتماعي حكومت ها چه زماني ثمر مي دهد و به هدف مي رسد؟ زماني كه
شهروندان نسبت به پيشرفت كشور دلسوز و حساس باشند و با دولت مشاركت و همكاري كنند .
21- سخن رهبر در نوروز 94 در باره همكاري مردم و دولت را بيان كنيد؟ دولت كارگزار ملت است و ملت كارفرماي دولت است . هرچه
بين ملت و دولت صميميت بيشتر و همدلي بيشتري باشد ، كارها بهتر پيش خواهد رفت .
22- ماليات چيست؟ مبلغي است كه شهروندان بر اساس قانون و به صورت بلا عوض به دولت پرداخت مي كنند تا صرف هزينه هاي عمومي
كشور شود .
23- عوارض چيست؟ با مثال؟ مبلغي است كه شهروندان در مقابل دريافت خدمتي از دستگاه هاي اداري و دولتي ، به آنها مي پردازند .
براي مثال ، پولي كه بابت امتياز كنتور آب و برق ، صدور گواهينامه ي رانندگي ، عبور از بزرگراه ها يا وارد كردن كالا به كشور و مانند آن
پرداخت مي شود .
24- هدف از تشكيل نيروهاي نظامي و انتظامي چيست؟ تأمين امنيت كشور و حراست از مرزها و حفظ تماميت ارضي .
25- براي حفظ آمادگي دفاعي و اداي تكليف دفاع از كشور توسط شهروندان چه كارهايي انجام مي گيرد؟ عضويت در سازمان
بسيج و انجام خدمت سربازي توسط پسران .
26- قانون اساسي در رابطه با تجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران چه مي گويد ؟ هيچ كس نمي تواند اعمال حق
خويش را وسيله ي اضرار به غير يا تجاوز به منافع عمومي قرار دهد . به عبارت ديگر ، شهروندان مجاز نيستند براي استفاده از حقوق خود به
منافع عمومي زيان برسانند و حقوق ديگران را ضايع كنند .
27- رعايت نكردن سرعت مجاز درجاده ها ، برخلاف كدام تكليف شهروندي است ؟ تجاوز نكردن به منافع عمومي و حقوق ديگران .
28- قانون اساسي در باره ي امربه معروف و نهي از منكر چه مي گويد؟ در جمهوري اسلامي ايران دعوت به خير ، امر به معروف و نهي
از منكر وظيفه اي همگاني و متقابل بر عهده ي مردم نسبت به يكديگر ، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت . شرايط و حدود و كيفيت آن
را قانون معين مي كند .
*- قوانين هر كشور به ويژه ........................ آن ، حقوق و تكاليف شهر وندي را معين مي كند . ( قانون اساسي )
*- در انتخابات مردم ممكن است .......................... يا ............................ باشند . ( انتخاب كننده – انتخاب شونده)
*- بخشي از درآمدهاي دولت از راه ................... و ..................... تأمين مي شود . ( ماليات – عوارض ) *- دفاع از كشور در مقابل دشمنان در زمان صلح و جنگ تكليف همه ي ........................ است . ( شهروندان)
*- از جمله حقوق و تكاليفي كه هم حق و تكليف مردم و هم حق و تكليف حكومت است ، ....... مي باشد . (امربه معروف و نهي از منكر)
22
1- بهره وري چيست؟ بهره وري يعني كار درست را با روش درست انجام دهيم (كارايي و اثر بخشي)
2- بهره وري با چه اقداماتي ارتباط دارد ؟ بهره وري با صرفه جويي ، انجام دادن كارها به صورت آگاهانه و عاقلانه ، جلوگيري از زياده
روي و اسراف و اتلاف منابع ، استفاده ي صحيح از امكانات و نعمت هاي الهي ، كاهش هزينه ها و مانند آن ارتباط دارد .
3- براي اينكه در كارها بهره وري بيشتري داشته باشيم چه كارهايي بايد انجام دهيم ؟ الف) از بين كارهاي ممكن ، بهترين كار را
انجام دهيم و بهترين هدف را انتخاب كنبم . ب) آن كار را با بهترين روش انجام دهيم و بهترين وسيله را براي رسيدن به هدف انتخاب كنيم
4- دو حديث بيان كنيد كه به بهره وري در امور تأكيد دارد؟
الف) پيامبر اكرم(ص) فرمود: "خداوند دوست دارد اگر كسي از شما كاري انجام مي دهد ، آن را محكم و بي عيب انجام دهد" .
ب) امام علي(ع) فرمود: " فردي كه به كاري بي اهميت بپردازد ، امور مهم تر را تباه ساخته است "
5- نمونه هايي از تفكر بهره وري در زندگي مردم در روزگار گذشته را نام ببريد ؟ ابداع و حفر قنات ، ذخيره كردن آب در آب انبارها ،
خشك كردن و ذخيره ي محصولات كشاورزي و تعاون و همياري در امور كشاورزي .
6- بهره وري چگونه نگرشي است ؟ بهره وري يك نگرش نسبت به زندگي است . نگرشي كه بر اساس آن ، انسان مي كوشد هوشمندانه
كار كند ، با به كارگيري روش هاي عاقلانه ، بهتر به اهداف مادي و معنوي خود برسد و بهترين نتيجه را به دست آورد .
7- نقش فرهنگ در افزايش بهره وري يك جامعه چگونه است؟ فرهنگ ، نقش مهمي در افزايش بهره وري يك جامعه دارد .
اگر بهره وري در فعاليت هاي مختلف به صورت ارزش در بيايد ، جامعه از نظر مادي و معنوي پيشرفت مي كند .
8- با مراجعه به برخي از احاديث عوامل موثردر بهره وري را بنويسيد؟ (پاسخ فعاليت) الف) اهميت دادن به كار ب) مشورت
ج) ميانه روي د) تقوا د) نظم در كار و) برنامه ريزي
9- هريك از هنجارهاي زير در جامعه چگونه از بهره وري جلوگيري مي كند و در تضاد با آن است . توضيح دهيد ؟
*- مهماني ها ، مجالس و جشن ها ي مفصل و پرهزينه : اسراف و صرفه جويي نكردن
*- مدگرايي و چشم و هم چشمي در خريد لباس به جاي تميز و ساده پوشي : زياده روي و صرفه هزينه هاي بي مورد
*- نداشتن برنامه ي مناسب براي اوقات فراغت و تفريح : استفاده نكردن از زمان ، بي نظمي .
*- ورزش نكردن و پرخوري : از بين رفتن سلامتي ، ايجاد بيماري و صرف هزينه .
10- چند راهكار مهم براي افزايش بهره وري در زندگي چيست ؟ الف) استفاده از وقت و زمان ب) نظم و ترتيب در كارها
ج) اصلاح عادت هاي غلط مصرفي د) انجام دادن كارها از روي آگاهي ه) تنظيم جدول بودجه ي اقتصادي
1 1- براي اينكه وقت تلف نشود و زمان را از دست ندهيم چه بايد كرد ؟ بايد برنامه و اولويت بندي مناسب داشته باشيم و از وقت
درست استفاده كنيم .
2 1- نظم و ترتيب و انضباط در كارها يكي از راه هاي افزايش بهره وري در زندگي است در اين رابطه توضيح دهيد ؟
وسايل و لوازمي كه با آنها در محيط هاي مختلف سروكارداريم ، بايد مرتب و منظم باشند . ساعت مقرر و سركارحاضر شدن و با برنامه ريزي به
كارها رسيدگي كردن موجب افزايش بهره وري مي شود .
3 1- صرفه جويي چيست ؟ صرفه جويي كم مصرف كردن نيست بلكه مصرف درست و به اندازه است . براي مثال برخي خانواده ها درخريد
مايحتاج زندگي يا برگزاري مهماني ها و تهيه غذا اسراف يا زياده روي مي كنند و اغلب ، بخشي از مواد غذايي را دور مي ريزند .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 23 ( بهره وري چيست؟)
23
4 1- انجام دادن كارها از روي آگاهي چگون باعث افزايش بهره وري مي شود؟ با كسب دانش و مهارت لازم براي هر كار، بازدهي كار
ما بيشتر مي شود و كمتر اشتباه مي كنيم . همچنين برخي از مواد و وسايل به دليل ناآگاهي افراد ، از روش هاي درست نگه داري مي كنيم .
براي مثال اگر شيوه ي صحيح شست و شوي يك لباس با نگهداري موادغذايي را ندانيم ، زودتر از بين مي روند يا غير قابل استفاده مي شوند
5 1- منظور از تنظيم جدول بودجه اقتصادي چيست؟ تنظيم جدولي كه در آن درآمدها و هزينه ها ي ( دخل و خرج) ماهانه افراد يا
خانواده نوشته مي شود و همكاري بين اعضاي خانواده نيز از راهكارهاي كمك به بهره وري است .
6 1- دليل بياوريد : الف) آيا سطح بهره وري دانش آموزي كه كيف يا كمد لوازم تحريرش شلوغ و نامرتب است ، پايين مي
رود؟ چرا ؟ (فعاليت كتاب) بله ؛ چون نداشتن نظم، ترتيب و انضباط دركارها باعث هدر رفتن وقت و زمان ودر نتيجه پايين آمدن بهره وري
مي شود.
7 1- منظور از تنظيم بودجه ي خانواده چيست؟ تنظيم اين بودجه چه فايده اي دارد؟ توضيح دهيد؟
تنظيم جدولي كه درآن درآمدها و هزينه هاي (دخل و خرج) ماهانه افراد يا خانواده نوشته مي شودو همكاري بين اعضاي خانواده نيز از
راهكارهاي كمك به بهره وري است .
مخارجي كه شما انجام مي دهيد كنترل شده تر مي شود – اندوخته هاي مالي بهتر مديريت مي شود – هزينه هاي غير ضروري حذف مي شوند
عادت مصرفي افراد را عوض مي كند .
8 1- يكي از عادت ها ي غلط بعضي از دانش آموزان مصرف نادرست و بي رويه ي كاغذ است . چند راهكار براي بهره وري در
مصرف كاغذ پيشنهاد كنيد و توافق كنيد كه آن راهكار ها عملي شوند ؟
استفاده از پشت و روي برگه ها – تشويق دانش آموزان به درست كردن كاردستي از كاغذهاي باطله - استفاده از برگه هاي ناتمام به عنوان
چرك نويس- نصب سطل زباله مخصوص كاغذ هاي باطلع و جمع آوري آن براي بازيافت .
*-بهره وري يك نگرش نسبت به .......................... است . ( زندگي )
*-صرفه جويي كم مصرف كردن نيست بلكه مصرف ............................... است . (درست و به اندازه )
1- منظور از فعاليت اقتصادي چيست؟ هر جامعه اي براي ادامه زندگي و رفع نيازهاي خود ناگزير است از منابع طبيعي استفاده كند و
ابزار و وسايل مورد نياز خود را توليد كند . به اين كار فعاليت اقتصادي گفته مي شود .
2- رابطه ي اقتصادي بين افراد چگونه شكل مي گيرد؟ افراد در فعاليت هاي توليد ، توزيع و مصرف ، به طور مداوم با يكديگر ارتباط
برقرار مي كنند و به اين ترتيب ، نوعي از روابط انساني ، يعني رابطه اقتصادي بين افراد شكل مي گيرد .
3- رابطه ي اقتصادي با چه هدفي صورت مي گيرد؟ با هدف توليد ، توزيع و مصرف كالاها و خدمات پديد مي آيد و حقوق و مقرراتي
نيز بر آن حاكم مي شود .
4- چه عاملي سبب پيدايش سازمان ها و موسسات بانكي و پولي شده است ؟ در چرخه توليد ، توزيع و مصرف "پول و شكل هاي
مختلف آن " به عنوان واسطه بين بخش ها ارتباط برقرا مي كند . بر همين اساس ، سازمان ها و موسسات بانكي و پولي در جامعه به وجود
مي آيند .
5- منظور از نهاد اقتصاد چيست ؟ مجموعه فعاليت ها و روابطي كه حول توليد و توزيع و مصرف كالاها و خدمات و بر اساس قواعد و مقررات
خاص در يك جامعه شكل مي گيرد ، نهاد اقتصاد را به وجود مي آورد .
6- براي افزايش بهره وري اقتصادي چه بايد كرد؟ بايد بهره وري را در توليد و توزيع افزايش دهيم و الگوي مصرف را نيز عقلاني كنيم
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 24 (اقتصاد و بهره وري)
24
7- چگونه مي توان بهره وري در توليد ، يا توزيع يك كالا را افزايش داد ؟ بايد در نهاده ها يا فرايند ها تغييرات مطلوبي به وجود
بياوريم .
8- منظور از نهاده ها يا ورودي چيست؟ الف) منابع طبيعي ، معدن ، مواد خام و انرژي و ...
ب) نيروي كار ( مدير، متخصصان ، كاركنان ، كارگران و .... ) ج) سرمايه ( پول ، زمين ، كارخانه ، تجهيزات و ماشين آلات ، ساختمان ....)
د) ساير هزينه ها (ماليات ، تحقيقات و ... )
9- به نظر شما ، اگر ميزان هزينه هاي توليد(نهاده ها) را افزايش دهيم و به همان ميزان توليد افزايش يابد ، باز هم مي توانيم
ادعا كنيم بهره وري اتفاق افتاده است ؟ خير – زيرا اتفاق خاصي نمي افتد چون قيمت تمام شده كالا بالا بوده و گران به دست مصرف
كننده مي رسد در نتيجه از يك طرف باعث كاهش علاقه مردم به خريد آن كالا شده و از طرف ديگر زمينه واردات نوع خارجي آن كالا بيشتر
مي شود.
10- جايگاه توليد در اسلام را بنويسيد ؟ از منظر اسلام اقتصاد و توليد وسيله اند نه هدف در واقع ، توليد وسيله اي است كه انسان از
طريق آن نيازهاي ضروزي خود را رفع مي كند و به مسائل مهم تر مي پردازد .
1 1- سياست دو گانه كشورهاي قدرتمند صنعتي در بهره برداري از طبيعت و منابع طبيعي را بنويسيد ؟ كشورهاي صنعتي
امروز سعي مي كنند از طبيعت و منابع طبيعي خود محافظت كنند اما با تبليغات و تحت تأثير قرار دادن مردم ديگر كشورها ، مصرف گرايي را كه
موجب تخريب محيط زيست مي شود ، تشويق مي كنند .
2 1- در دنياي امروز توليد با چه هدفي انجام مي گيرد ؟ با هدف كسب سود بيشتر انجام مي گيرد و سودجويان مي پندارند بشر بايد
بر طبيعت غلبه كند و هرگونه دخل و تصرفي در آن مجاز است .
3 1- آيا افزايش توليد به هر روش وبه هر قيمتي مجاز است؟ چرا ؟ خير – افزايش توليد و فعاليت هاي اقتصادي اگر به محيط زيست
لطمه بزند با اصول بهره وري سازگار نيست ، - زيرا نابودي و تخريب طبيعت ، خود هزينه هاي مجدد و مشكلات جبران ناپذيري براي ما به
وجود مي آورد .
4 1- بهره وري سبز به چه چيز تأكيد مي كند ؟ بهره وري سبز به افزايش بهره وري همراه با حفظ محيط زيست تأكيد مي كند .
5 1- منظور از بهره وري سبز چيست؟ يعني استفاده از ابزارها ، روش ها و فناوري هاي مختلف به طوري كه تأثيرات مضر و منفي فعاليت
هاي صنعتي و اقتصادي بر محيط زيست به حداقل ممكن برسد .
6 1- وضعيت بهره وري در كشور ما چگونه است؟ وظيفه ما در اين رابطه چيست ؟ كشور ما در مقايسه با برخي از كشورها از نظر
وضعيت بهره وري وضعيت چندان مطلوبي ندارد . بنابراين همه ما موظفيم با برنامه ريزي صحيح ، نگرش بهره وري را در همه ي امور و فعاليت
هاي بخش هاي مختلف اقتصادي (كشاورزي ، صنعت و خدمات)ترويج كنيم و به كار بگيريم .
7 1- وظيفه ي سازمان ملي بهره وري ايران چيست ؟ در زمينه ي وضعيت بهره وري و چگونگي راه هاي افزايش آن در بخش هاي
مختلف اقتصادي كشور مطالعه ، سياست گذاري و نظارت مي كند .
8 1- كشور ما به توصيه ي چه كسي و چرا سياست اقتصاد مقاومتي را در پيش گرفته است ؟ مقام معظم رهبري – زيرا پس از
انقلاب اسلامي كشورهاي سلطه گر و قدرت هاي بزرگ اقتصادي كه با وقوع انقلاب اسلامي ، منافع خود را در خطر مي ديدند مشكلاتي مانند جنگ
تحميلي ، تحريم اقتصادي و ... را بر سر راه ما قرار دادند تا از پيشرفت كشور ما جلوگيري كنند اين مخالفت ها تا امروز ادامه دارد و آنها سعي
مي كنند ايران را از نظر اقتصادي شكست بدهند .
9 1- اقتصاد مقاومتي يعني چه؟ يعني در شرايط سخت بتوانيم كمترين اتلاف هزينه را داشته باشيم ، روي پاي خود بايستيم ، از توليد
ملي حمايت كنيم ، از اسراف بپرهيزيم و از منابع و امكانات حداكثر استفاده را بكنيم .
20- همفكري كنيد و بگوييد شما دانش آموزان از چه راه هايي مي توانيد به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتي در كشور كمك
كنيد . حداقل سه راه پيشنهاد كنيد ؟ الف) استفاده از توليدات داخلي ب) صرفه جويي در مصرف لوازم مدرسه ، جلوگيري از اسراف
ج)دور نريختن وسايلي كه هنوز قابليت استفاده دارند د ) نصب سطل هاي زباله و جمع آوري كاغذ هاي باطله براي بازيافت .
25
*- توليد ممكن است توليد ................... يا ..................... باشد . ( كالا - خدمت)
*- در چرخه ي توليد ، توزيع و مصرف ، ........................................ به عنوان واسطه بين بخش ها ارتباط برقرار مي كند .
( پول و شكل ها ي مختلف آن )
*- در اقتصاد ، بهره وري را نسبت ...................... به ....................... تعريف كرده اند . ( ستانده ها – داده ها )
*- از منظر اسلام ، اقتصاد و توليد......................... نه ........................ . ( وسيله اند - هدف )
*- در دنياي امروز ، توليد با هدف كسب ................... بيشتر انجام مي گيرد . ( سود )
*- بهره وري سبز به افزايش بهره وري همراه با حفظ .......................... تأكيد مي كند . ( محيط زيست )
*- محور اصلي اقتصاد مقاومتي ............................. است . ( بهره وري )
به پايان آمد اين دفتر حكايت همچنان باقيست عليرضا اسماعيلي
سال تحصيلي 95-94

مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول.درس19-20-21

ازدواج(نكاح) چيست؟ و بنويسيد براي رفه كدام نياز انسان است؟ ازدواج پيماني است كه به موجب آن يكي زن و مرد در زندگي با
هم شريك و متحد مي شوند و خانواده اي را تشكيل مي دهند . تمايل به تشكيل خانواده و داشتن فرزند در نهاد انسان گذاشته شده و تشكيل
زندگي خانوادگي ، امري طبيعي و فطري و بر اساس نظام خلقت است .
2- حديثي از پيامبر را درباره اهميت تشكيل خانواده بنويسيد؟هيچ بنيادي در نزد خدا ، پسنديده تر از بنياد ازدواج و خانواده نيست.
3- كاركردهاي خانواده را نام ببريد؟ فرزندآوري و تجديد نسل – حمايت ومحبت و مراقبت – جامعه پذيري و تربيت اعضا ي خانواده-
حمايت اقتصادي يا رفع نيازهاي مادي .
4- اهميت فرزند آوري در خانوداده چيست؟ يكي از مهم ترين كاركردهاي خانواده در طول تاريخ ، فرزند آوري بوده است . فرزند آوري
علاوه بر تقويت بنيان خانواده موجب مي شود كه نسل انسان باقي بماند و تداوم پيدا كند . با تولد فرزندان ، خانواده توسعه و استحكام
مي يابد . به دنيا آمدن فرزندان ، موجب نشاط و سرزندگي اعضاي خانواده و دلگرمي پدر و مادر مي شود . تولد فرزند ، بركت ها و فوايد زيادي
براي اعضاي خانواده و خويشاوندان به ارمغان مي آورد .
5- چرا اولين شرط بقاي هر جامعه اي ، جمعيت آن است؟ زيرا بدون وجود جمعيت كافي در يك جامعه ، فعاليت هاي آن دچار اختلال
مي شود . در صورتي كه جمعيت يك جامعه منقرض گردد ، آن جامعه نابود مي شود و از بين مي رود .
6- يكي از كاركردهاي خانواده مهر و محبت است؟ مختصر توضيح دهيد؟( مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به
كودكان چه اثراتي دارد؟ مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به كودكان موجب آرامش در كانون خانواده مي شود .كودكان از نخستين
سالهاي زندگي خود در آغوش گرم پدر و مادر با مهرباني و محبت آشنا مي شوند و با پرورش يافتن در دامان آنها ، مهرباني و از خود گذشتگي و
نيكوكاري را مي آموزند .
7- در چه دوره هايي انسان ها به مراقبت نياز دارند؟ نوزادي – سالمندي – در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث .
8- مراقبت از اعضاي خانواده يكي از كاركردهاي خانواده است در اين باره توضيح دهيد ؟ كودك براي ادامه ي زندگي خود به
مراقبت نياز دارد . از سوي ديگر ، انسان ها در دوره ي سالمندي نيز دچار ضعف و ناتواني مي شوند و بدون مراقبت ، قادر نيستند خود را به
خوبي اداره كنند . علاوه بر دوره كودكي و سالمندي ، در ميانه ي اين دو دوره نيز اعضاي خانواده در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث به
مراقبت از يكديگر نياز پيدا مي كنند .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 19 ( كاركردهاي خانواده )
15
9- يكي از كاركردهاي مهم خانواده رفع نيازهاي مادي اعضاي خانواده است، آن را شرح دهيد؟ اعضاي خانواده به خوراك و
پوشاك ، مسكن و وسايل زندگي نياز دارند . رفع اين نيازها بر عهده ي سرپرست خانواده يعني پدر است . هر چند امروزه در شهرها و
روستاها ، عده اي از زنان نيز دوش به دوش مردان با فعاليت هاي اقتصادي و كسب درآمد در رفع نيازهاي مادي خانواده مشاركت و همراهي
مي كنند .
0 1- چرا اجتماعي شدن هم نياز فرد و هم نياز جامعه هست؟ زيرا هم باعث شكل گيري هويت و شخصيت افراد مي شود و هم موجب
تداوم جامعه مي گردد . اجتماعي شدن در سراسر زندگي فرد رخ مي دهد اما مهم ترين مرحله ي آن دوران اوليه ي زندگي افراد در خانواده است .
1 1- فرايند اجتماعي شدن به چند صورت انجام مي گيرد؟ توضيح دهيد؟ به دو صورت مستقيم و غير مستقيم . فرزندان در جريان
فعاليت هاي روزانه ، برخي رفتارها را به طور تقليدي و بدون آن كه آگاهي و توجه داشته باشند ، از پدر و مادر و اعضاي خانواده مي آموزند اما
برخي رفتارها و عقايد و هنجارها را نيز خانواده به طور مستقيم به فرزندان آموزش مي دهند .
2 1- طبق فرموده ي امام سجاد(ع) نقش والدين در تربيت اعضاي خانواده چيست ؟ حق فرزند اين است كه بداني خوبي و بدي او
به تو ارتباط دارد . در تربيت و ادب آموزي و خداشناسي او مسئوليت داري ، بايد او را در محبت و اطاعت از خدا كمك كني و وسايل ايمان و پاكي
او را فراهم سازي .
3 1- والدين در تربيت اعضاي خانواده چگونه مسئول هستند؟ والدين نه تنها مسئول رفع نيازهاي عاطفي و زيستي و معيشتي
فرزندان هستند بلكه وظيفه ي مهم تربيت اخلاقي ، معنوي و ديني آنها را بر عهده دارند . يك خانواده ي سالم مي تواند در دامان خود فرزنداني
مومن ، پرهيز گار و پايبند به اصول اخلاقي تربيت كند .
4 1- رشد شهرنشيني و پيدايش شهرهاي پرجمعيت با چه چيزهايي همراه بوده است؟ با مهاجرت گسترده ي مردم از روستا ها به
شهرها به دنبال كسب درآمد بيشتر و امكانات بهتر زندگي همراه بوده است .
5 1- اغلب شهرهاي بزرگ جهان با چه مشكلاتي روبه رو هستند؟ ترافيك سنگين – آلودگي هوا – زاغه نشيني در حومه شهرها – افراد
بي خانمان .
6 1- خانواده ها به چه روش هايي اعضاي خانواده را اجتماعي مي كند؟ الف) دلايل خوبي و بدي رفتارها را براي فرزندان خود بازگو
مي كند ( گفت و گو) ب) رفتارهاي پسنديده ي فرزندان را تشويق و تحسين مي كنند (تشويق) ج) با نشان دادن نارضايتي ، بي
اعتنايي ، خودداري از صحبت كردن با محبت و يا محروم كردن فرزندان از برخي مزايا و .... ( تنبيه)
*- بنيان خانواده بر ............................... استوار است . ( ازدواج)
*- واحد بنيادين جامعه و كانون رشد و تعالي انسان .............................. است . (خانواده)
*- اولين شرط بقاي هر جامعه اي .................................. است . ( جمعيت )
*- از نيازهاي اساسي انسان ، نياز به ............................... است . (مهر و محبت يا نياز عاطفي )
*- مهم ترين كانون حمايت و مراقبت عاطفي از افراد .............................. است . ( خانواده)
*- رفع نياز هاي مادي و اقتصادي خانواده بر عهده ي .............................. يعني .................... است . ( سرپرست خانواده – پدر)
*- اجتماعي شدن هم نياز ................... و هم نياز ...................... است . ( فرد – جامعه )
*- فرايند اجتماعي شدن هم به طور ..................... و هم به طور ........................ صورت مي گيرد . ( مستقيم – غير مستقيم)
16
1- اگر خانواده اي نتواند وظايف خود را به خوبي انجام دهد ، چه اثرات زيانباري دارد؟ ؟ در چنين حالتي ، رابطه ي خانواده با ديگر
نهادهاي جامعه نيز دچار مشكل مي شود و در نهايت آسيب به همه ي جامعه سرايت مي كند .
2- انتخاب صحيح همسر چه نتيجه اي دارد؟ موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود .
3- اگر افراد در انتخاب همسر به معيارهاي نادرستي تكيه كنند چه مشكلي ايجاد مي شود؟ در زندگي خانوادگي با شكست روبه رو
مي شوند . مثلاً اگر تنها به زيبايي ظاهري يا ثروت همسر توجه شود .
4- عقيده ي صاحب نظران در انتخاب همسر چيست؟ برخي از صاحب نظران معتقدند كه افراد در انتخاب همسر بايد به تناسب و
همگوني خود با طرف مقابل توجه كنند . هر چقدر افراد از نظر اعتقادات ديني ، تحصيلات ، اخلاق و روحيات و وضعيت خانوادگي با همديگر
هماهنگي داشته باشند ، زندگي شان با دوام تر است .
5- از ديدگاه اسلام براي انتخاب همسر به چه عواملي بايد توجه كرد ؟ از ديدگاه اسلام ، مهم ترين عاملي كه بايد در همسر گزيني به
آن توجه كرد ، ايمان و اعتقادات ديني افراد است . اسلام همچنين بر اصالت خانواده تأكيد كرده است ، يعني فردي كه به عنوان همسر انتخاب مي
شود ريال در خانواده اي صالح و اهل ايمان و تقوا پرورش يافته باشد .
6- امروزه نقش خانواده ها در انتخاب همسر چيست ؟ اگر امروزه جوانان همسر خود را با همفكري و حمايت خانواده ها انتخاب و از
تجربه هاي آنان استفاده كنند ، ار بروز بسياري از ناسازگاري ها جلوگيري مي شود .
7- از ديدگاه قرآن مهم ترين هدف ازدواج چيست ؟ برقراري آرامش و محبت بين زن و مرد است . زن و مرد يكديگر را كامل مي كنند و
مي توانند در كنار هم به كمال برسند .
8- حديث پيامبر در باره رفتار با خانواده چيست؟ بهترين شما كسي است كه رفتار او با خانواده اش نيكوتر باشد . و من در نيكي به
خانواده ام بهترين هستم .
9- مهم ترين عواملي كه موجب ناسازگاري زن و مرد مي شوند كدام اند ؟ الف) انتخاب نادرست همسر ب) برخي زن و شوهرها از
حقوق و تكاليف خود در زندگي خانوادگي شناخت كافي و شايستگي لازم را براي انجام تكاليف خانوادگي به دست نياورده اند .
ج) زن و مرد در دو خانواده و در دو محيط جداگانه تربيت و پرورش يافته اند د) بين افراد تفاوت هاي فردي وجود دارد
ه) گاهي بين نقش هايي كه فرد بايد ايفا كند تعارض به وجود مي آيد .
10- برخي از كارهايي كه به سازگاري زن و شوهر كمك مي كنند كدامند؟ الف) گذراندن آموزش هاي خانواده قبل از ازدواج
ب) مشاوره با افراد داراي صلاحيت در زمينه ي همسر گزيني ج) رعايت اخلاق و آداب همسرداري د) گفت و گوي صميمانه ي زن و شوهر
براي حل مشكلات و پيدا كردن راه حل هاي مناسب .
11- چند مورد از اخلاق و آداب همسرداري كه رعايت آنها به سازگاري زن و شوهر كمك مي كند را بنويسيد؟ خوش خلقي-
احترام گذاشتن به همسر و رعايت ادب - با الفاظ نيكو وي را صدا زدن - قدرداني كردن از زحمات همسر- گذشت كردن – بهانه جويي نكردن و
ناديده گرفتن مسايل بي اهميت – پذيرفتن اشتباه خود – عذر خواهي كردن و جبران اشتباه .
12- معايب تك فرزندي را بنويسيد ؟ به نظر صاحب نظران تك فرزندي چه پيامدهاي نامطلوب فردي و اجتماعي دارد؟)
الف) تجربه اجتماعي شدن و رشد اجتماعي كودكان كاهش مي يابد .
ب) در اين خانواده ها كودكان از داشتن همبازي محروم مي شوند و رقابت ها و بازي ها و دعواهاي كودكانه و همچنين الگو برداري از رفتارهاي
خواهر و برادر شكل نمي گيرد و كودكان همواره با افراد بزرگسال ارتباط دارند .
ج) از لذت ارتباطات وسيع تر خانوادگي و حمايت و محبت برادر و خواهر محروم مي شوند .
د) فرزندانشان نيز از داشتن عمو و خاله و عمه محروم خواهند بود .
13-طبق آيات 23 و24 سوره اسرا وظايف فرزندان نسبت به پدرومادر را بنويسيد؟ الف) به پدر و مادر نيكي كنيد.
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 20 (آرامش در خانواده )
17
ب) اگر يك از آن دو يا هر دوي آنان به سالخوردگي رسيدند و اين در حالي است كه نزد تو هستند كوچكترين سخني كه نشانگر ناراحتي و
رنجش است به آنان مگو . ج) با پرخاشگري آنان را از خود مران . د) زيبا و شايسته با آنان سخن بگو ه) از سر عطوفت و دلسوزي با
آنان مهربان و فروتن باش و) بگو پروردگارا همان طور كه مرا در كودكي پرورش دادند و با من مهربان بودند به آنان ترحم كن .
14- طبق فرموده پيامبر پدر و مادر نسبت به فرزندشان چه تكاليفي دارند ؟ به فرزندانتان احترام بگذاريد و با آداب و روش
پسنديده با آنها معاشرت كنيد .
15- چه عواملي موجب ناسازگاري والدين و فرزندان مي شود؟ الف) گاه در مراحلي از زندگي والدين و فرزندان انتظارات يكديگر را
برآورده نمي كنند زيرا ممكن است پدر و مادر تغييرات فرزندانشان كه بهسن بلوغ رسيده اند را جدي نگيرند .
ب) فرزندان در دوران زندگي خدبا محيط ها و افراد ديگري به جز خانواده آشنا مي شوند . اين اختلاف ارزش ها و هنجارهاي خانه با ساير محيط
ها ممكن است موجب ناسازگاري شود . ج) در جوامع صنعتيِ امروز پدر و مادر وقت كمتري را به گفت و گو با فرزندان نوجوان خويش و
گذراندن اوقاتي بيشتر با آنان اختصاص مي دهند .
6 1- دچرا پدر و مادرحق دارند بر رفت و امد فرزندان و معشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشن ؟ والدين معمولاً نسبت به
روبه رو شدن جوانان با محيط هاي ديگر حساس اند . آنها از اين كه بچه ها تجربه ي كافي ندارند و ممكن است به مشكلات اخلاقي دچار شوند
نگران اند و حق دارند بر رفت و آمد فرزندان و معاشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشند .
17- چگونه مي توان از بروز ناسازگاري هاي والدين و فرزندان جلوگيري كرد ؟ الف) اختلاف نظر و سليقه والدين و فرزندان تا حدي
قابل قبول است و اگر به خوبي مديريت شود به رشد و كمال اعضاي خانواده مي انجامد درغير اين صورت به خانواده و جامعه آسيب مي رساند .
ب)پدر و مادرموظف اند براي گفت و گو با فرزندان وقت بگذارند و يكسره خود ار به كار و فعاليت هاي روزانه مشغول نكنند .
ج) ترتيب دادن جلساتي با حضور والدين و مشاوران خُبره كه در آن فرزندان و والدين بتوانند مسائل خود را بگويند مفيد است .
18- كاهش نرخ باروري در كشور ما چه پيامدهاي نامطلوبي در آينده به وجود مي آورد ؟ الف) خطر پيري و جايگزين نشدن
جمعيت ب) كاهش نيروي جوان و كار ج) عدم رشد و توسعه اقتصادي. د) نشاطي جمعيت ه) آسيب هاي اخلاقي و تربيتي
و) انقطاع نسل بشر
19- خانواده ها هنگام روبه رو شدن با مشكلات چه وظايفي دارند ؟ در چنين مواقعي اعضاي خانواده بايد به خدا ، صميميت و همكاري
بين خود را بيشتر كنند و با در پيش گرفتن صبر و شكيبايي و دعوت يكديگر به صبر ، مشكلات و حوادث را مديريت كنند و نگذارند كه خانواده
دچار بحران شود وآسيب ببيند .
20- واژه " صله " و " ارحام " به چه معناست؟ واژه ي صله از وصل گرفته شده و به معناي اتحاد و پيوستگي است و اَرحام يعني
خويشان و نزديكان .
21- منظور از صله اَرحام چيست؟ اين است كه افراد به ديدار و بازديد خويشاوندان خود بروند و از حال يكديگر خبر بگيرند . . اين ديد و
بازديدها بايد با مهر و محبت توأم باشد . كمك مالي به خويشاوندان نيز جزء صله ارحام محسوب مي شود .
22 – فوايد صله ارحام براي خانوادها چيست؟ الف) مهر و محبت بين اقوام را زياد مي كند ب ) از مشكلات يكديگر با خبر مي شوند
ج) افزايش طول عمر و افزايش روزي د) پاكي اعمال و دفع بلا ه) از لحاظ عاطفي و رواني اثرات مثبت زيادي دارد
*- وقتي خانواده اي به خوبي بتواند وظايف خود را اتجام دهد ، مي توان از آن به عنوان خانواده ي .............. ياد كرد . ( متعادل)
*- اولين گام در راه تشكيل يك خانواده ي متعادل و سالم .............................. است . ( دقت در انتخاب همسر)
*- يكي از عواملي كه موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود انتخاب ..................... است . ( صحيح همسر )
*- در گذشته .......................... نقش بيشتري در همسرگزيني فرزندان خود داشتند . ( خانواده ها)
*- يكي از عواملي كه موجب امنيت و ثبات خانواده و گرمي و نشاط آن مي شود وجود ................... است . ( فرزندان)
*- زندگي خانوادگي، يك دوره طولاني يعني از ............. تا ................ را در بر مي گيرد . ( ازدواج – پايان عمر)
*- صله به معناي .................و ...................... است و اَرحام يعني ............. و ................ . ( اتحاد و پيوستگي- خويشان و نزديكان )
18
1- در باره ي پيدايش حكومت نظرات مختلفي وجود دارد آن ها را بيان كنيد ؟ الف) برخي معتقدند عامل زور و قدرت نقش مهمي
در فرمانروايي يك فرد يا گروه بر ديگران دارد . حكومت هاي چنگيز و تيمور مثال روشني از نقش اين عامل هستند
ب) برخي ديگر معتقدند كه عامل دفاع و حفاظت از اموال و سرزمين متعلق به ساكنان يك منطقه ، نقش مهمي در ايجاد حكومت ها داشته است
ج) برخي نيز مي گويند مردم ساكن يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود را
به دست گروه يا افرادي بسپارند .
د) در مقابل اين ديدگاه ها ، عده اي از صاحب نظران معتقدند همان طور كه زندگي اجتماعي يك ضرورت است و انسان ها نمي توانند به
تنهايي زندگي كنند و نيازهاي مادي و معنوي خود را برطرف كنند ، داشتن حكومت براي يك جامعه نيازي اساسي و يك ضرورت است .
2- حكومتي كه مادها تشكيل دادند جزء كدام گروه از عوامل پيدايش حكومت ها مي باش ؟ نظريه اي كه معتقد است مردم ساكن
يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود را به دست گروه يا افرادي بسپارند .
3- چرا جامعه به حكومت نياز دارد و نمي تواند بدون وجود حكومت باقي بماند ؟ زيرا در زندگي اجتماعي نيازهاي مشتركي پديد
مي آيد و افرادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند براي تنظيم امور خود به قوانين و مقرراتي نياز پيدا مي كنند . آنها همچنين براي اجراي
قئانين و حل اختلافات و جلوگيري از تجاوز افراد به حقوق يكديگر ، برقراري امنيت و نظم ، تقسيم امور مشترك و ايجاد هماهنگي ميان فعاليت
هاي مختلف جامعه ، دفاع از هجوم دشمنان و حفظ سرزميني كه در آن زندگي مي كنند و .... ناگزيرند حكومتي تشكيل دهند و اداره ي امور
جامعه را به افرادي بسپارند .
4- برخي از مهم ترين وظايف حكومت ها را بنويسيد؟ الف) وضع قوانين و مقررات لازم در امور مختلف و اجراي قوانين
ب) برقراري نظم و امنيت و رسيدگي به اختلافات و شكايت ها ج) تعليم و تربيت ، حفظ ميراث فرهنگي ، سياست گذاري فرهنگي
د) عمران و آبادي كشور ، ايجاد وسايل و امكانات لازم براي رفع نيازهاي معيشتي ، اجتماعي و اقتصادي مردم ه) ايجاد هماهنگي بين فعاليت
ها و بخش هاي مختلف و) و) دفاع از كشور و حفظ تماميت ارضي ز) مديريت منابع طبيعي و ثروت هايي كه به عموم مردم تعلق دارد
5- از نظر اسلام حق حاكميت مطلق به چه كسي است ؟ در جهان بيني توحيدي اسلام، حق حاكميت مطلق همه ي موجودات و پديده
هاي جهان فقط از آن خداست . انسان ها و همه ي موجودات ديگر تحت حاكميت خدا قرار دارند و حكومت حق انحصاري خداوند است و با پيروي
از دستورات الهي ، به سوي كمال حركت مي كنند .
6- جامعه اي كه تحت حاكميت قوانين الهي است چه ويژگي هايي دارد؟ استعدادهاي انسان ها در پرتو شناخت حق شكوفا مي شود .
در چنين جامعه اي مالكيت و سلطه ي اقليتي بر منابع و ثروت ها و امكانات عمومي و ظلم و تبعيض از ميان مي رود و عدالت حاكم مي شود .
7- خداوند در قرآن در سوره نساء آيه 59 در باره حق حاكميت الهي چه مي فرمايند ؟ اي كساني كه ايمان آورده ايد ، فرمان بريد
از خدا و فرمان بريد از رسول و اولياي امور از خودتان و اگر در چيزي ستيزه كرديد به خدا و رسولش باز گرديد .
8- خداوند در قرآن در باره حق حاكميت الهي با توجه به سوره بقره آيه 257 چيست ؟ خداوند ولي و سرپرست كساني است كه
ايمان اورده اند . آنها را از ظلمت ها به سوي نور بيرون مي برد . اما كساني كه كافر شدند ، اولياي آنها طاغوت ها هستند كه آنها را از نور به
سوي ظلمت ها بيرون مي برد . آنها اهل آتش اند و هميشه در آن خواهند ماند .
9- از ديدگاه اسلام چه كساني براي اجراي قوانين شايستگي دارند؟ فقط آن گروه از مردم شايستگي دارند به نيابت و وكالت از جانب
خدا ، مجري قوانين الهي باشند كه هم از اين قوانين آگاهي و به آن ايمان داشته باشند و هم از نظر تقوا و عدالت از ديگر مردم بالاتر باشند . در
رأس اين گروه ، پيامبران الهي و سپس جانشينان آنها يعني امامان معصوم (ع) قرار دارند و در غياب آنان افراد صالح و متقي ادامه دهنده ي راه
آنها هستند .
10- چرا حق حاكميت بر انسان ها از آن خداست ؟(سوال فعاليت) زيرا خداوند آفريننده ي انسان و مالك حقيقي اين جهان هستي
است و از همه ي امور آگاهي دارد .
11- در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي جمهوري نشانگر چيست ؟ كلمه جمهوري اسلامي نشان مي دهد كه شكل اين
حكومت ، جمهوري است و در آن حق انتخاب و مشاركت مردم در حكومت به رسميت شناخته مي شود .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم- متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 21 (نهاد حكومت )
19
12- در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي اسلامي نشانگر چيست ؟ كلمه ي اسلامي نيزيعني محتواي اين حكومت اسلامي است
و كشور با اصول و قوانين اسلامي اداره مي شود . زمامداران آن نيز بايد مومن و معتقد به اسلام و متعهد به اجراي آن باشند .
13- از ديدگاه اسلام ولايت مختص چه كسي است ؟ از ديدگاه اسلام فقط خدا مي تواند بر انسان ها ولايت و حاكميت داشته باشد .
پيامبران و امامان معصوم (ع) نيز از طرف خداوند نمايندگي داشته اند كه تا مردم را سرپرستي كنند .
14- برطبق اصل پنجم قانون اساسي،در زمان غيبت امام زمان (عج) سرپرستي جامعه ي اسلامي بر عهده ي چه كسي است ؟
سرپرستي جامعه ي اسلامي بر عهده ي فقيه عادل و با تقوا ، آگاه به زمان ، شجاع ، مدير و مدبر است .
15- مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي چيست و قواي سه گانه از چه بخش هايي تشكيل شده اند؟
6 1- چهار مورد از مهم ترين وظايف و اختيارات رهبرجمهوري اسلامي را بنويسيد . ؟ الف) تعيين سياست هاي كلي نظام و نظارت
بر حسن اجراي آنها ب) فرماندهي كل نيروهاي مسلح ج) نصب و عزل و قبول استعفاي فقهاي شوراي نگهبان ، رئيس قوه
قضاييه ، رئيس سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران و فرماندهان نيروهاي نظامي ، انتظامي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ...
د) عفو يا تخفيف مجازات محكومان در حدود موازين اسلامي .
7 1- چرا تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا در قانون اساسي مورد توجه قرار گرفته است ؟ از آنجا كه نوع حكومت در كشور ما
جمهوري اسلامي است و مردم در همه ي شئون حكومت نقش و مشاركت دارند .
8 1- هدف از تشكيل شوراهاي اسلامي چيست ؟ شوراهاي اسلامي با هدف همكاري مردم براي پيشبرد برنامه هاي اجتماعي ، فرهنگي ،
اقتصادي و عمراني با توجه به شرايط و مقتضيات هرمنطقه از كشورتشكيل مي شوند . اعضاي اين شوراهارا مردم منطقه يا محل انتخاب مي كنند
9 1- حكومت جمهوري اسلامي چه ويژگي هايي دارد؟ (فعاليت كتاب)
الف)قانون اساسي كه مادرهمه قوانين است و هيچ قانوني بر خلاف آن به تصويب نمي رسد. دركشور ما براساس U Uاحكام قرآننوشته شده است.
ب): امام خميني(ره) بنيان گذارحكومت ما شخصيتي: روحاني، آگاه از دين اسلام ، آشنا با امورمردم و جامعه ي خود بودند، به نمايندگي از
طرف مردم حكومت اسلامي را دركشور ايجاد كردند.
20- ويژگي هاي رهبردر حكومت جمهوري اسلامي كدام اند توضيح دهيد ؟ (فعاليت كتاب)
فقيه – اسلام شناس عادل و با تقوا- آگاه به زمان-شجاع- مديرومدبر .
*- وجود حكومت يك امر .................... و ................... است . (ضروري - عقلاني )
*- پس از پيروزي انقلاب اسلامي حكومت ................... درايران تأسيس و جانشين حكومت شاهنشاهي شد . ( جمهوري اسلامي)
*- بنيان گذار حكومت جمهوري اسلامي ايران ................................... است . (امام خميني (ره))
*- دپس از پيروزي انقلاب اسلامي ، بيش از ........... درصد مردم به جمهوري اسلامي رأي " آري "دادند ( 98)
*- مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي ......................... آن است . (رهبري )
*- سه قوه مقننه ، قضاييه و مجريه تحت نظارت .................. به اداره ي امور كشور مي پردازند . (رهبري)
*- رهبري جمهوري اسلامي ايران بر پايه ي ................................... است . (ولايت فقيه )
*- ولايت به معناي .......................... است . ( سرپرستي)

مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول.درس19-20-21

ازدواج(نكاح) چيست؟ و بنويسيد براي رفه كدام نياز انسان است؟ ازدواج پيماني است كه به موجب آن يكي زن و مرد در زندگي با
هم شريك و متحد مي شوند و خانواده اي را تشكيل مي دهند . تمايل به تشكيل خانواده و داشتن فرزند در نهاد انسان گذاشته شده و تشكيل
زندگي خانوادگي ، امري طبيعي و فطري و بر اساس نظام خلقت است .
2- حديثي از پيامبر را درباره اهميت تشكيل خانواده بنويسيد؟هيچ بنيادي در نزد خدا ، پسنديده تر از بنياد ازدواج و خانواده نيست.
3- كاركردهاي خانواده را نام ببريد؟ فرزندآوري و تجديد نسل – حمايت ومحبت و مراقبت – جامعه پذيري و تربيت اعضا ي خانواده-
حمايت اقتصادي يا رفع نيازهاي مادي .
4- اهميت فرزند آوري در خانوداده چيست؟ يكي از مهم ترين كاركردهاي خانواده در طول تاريخ ، فرزند آوري بوده است . فرزند آوري
علاوه بر تقويت بنيان خانواده موجب مي شود كه نسل انسان باقي بماند و تداوم پيدا كند . با تولد فرزندان ، خانواده توسعه و استحكام
مي يابد . به دنيا آمدن فرزندان ، موجب نشاط و سرزندگي اعضاي خانواده و دلگرمي پدر و مادر مي شود . تولد فرزند ، بركت ها و فوايد زيادي
براي اعضاي خانواده و خويشاوندان به ارمغان مي آورد .
5- چرا اولين شرط بقاي هر جامعه اي ، جمعيت آن است؟ زيرا بدون وجود جمعيت كافي در يك جامعه ، فعاليت هاي آن دچار اختلال
مي شود . در صورتي كه جمعيت يك جامعه منقرض گردد ، آن جامعه نابود مي شود و از بين مي رود .
6- يكي از كاركردهاي خانواده مهر و محبت است؟ مختصر توضيح دهيد؟( مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به
كودكان چه اثراتي دارد؟ مهر و محبت والدين به يكديگر و والدين به كودكان موجب آرامش در كانون خانواده مي شود .كودكان از نخستين
سالهاي زندگي خود در آغوش گرم پدر و مادر با مهرباني و محبت آشنا مي شوند و با پرورش يافتن در دامان آنها ، مهرباني و از خود گذشتگي و
نيكوكاري را مي آموزند .
7- در چه دوره هايي انسان ها به مراقبت نياز دارند؟ نوزادي – سالمندي – در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث .
8- مراقبت از اعضاي خانواده يكي از كاركردهاي خانواده است در اين باره توضيح دهيد ؟ كودك براي ادامه ي زندگي خود به
مراقبت نياز دارد . از سوي ديگر ، انسان ها در دوره ي سالمندي نيز دچار ضعف و ناتواني مي شوند و بدون مراقبت ، قادر نيستند خود را به
خوبي اداره كنند . علاوه بر دوره كودكي و سالمندي ، در ميانه ي اين دو دوره نيز اعضاي خانواده در شرايط مختلف مانند بيماري يا حوادث به
مراقبت از يكديگر نياز پيدا مي كنند .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 19 ( كاركردهاي خانواده )
15
9- يكي از كاركردهاي مهم خانواده رفع نيازهاي مادي اعضاي خانواده است، آن را شرح دهيد؟ اعضاي خانواده به خوراك و
پوشاك ، مسكن و وسايل زندگي نياز دارند . رفع اين نيازها بر عهده ي سرپرست خانواده يعني پدر است . هر چند امروزه در شهرها و
روستاها ، عده اي از زنان نيز دوش به دوش مردان با فعاليت هاي اقتصادي و كسب درآمد در رفع نيازهاي مادي خانواده مشاركت و همراهي
مي كنند .
0 1- چرا اجتماعي شدن هم نياز فرد و هم نياز جامعه هست؟ زيرا هم باعث شكل گيري هويت و شخصيت افراد مي شود و هم موجب
تداوم جامعه مي گردد . اجتماعي شدن در سراسر زندگي فرد رخ مي دهد اما مهم ترين مرحله ي آن دوران اوليه ي زندگي افراد در خانواده است .
1 1- فرايند اجتماعي شدن به چند صورت انجام مي گيرد؟ توضيح دهيد؟ به دو صورت مستقيم و غير مستقيم . فرزندان در جريان
فعاليت هاي روزانه ، برخي رفتارها را به طور تقليدي و بدون آن كه آگاهي و توجه داشته باشند ، از پدر و مادر و اعضاي خانواده مي آموزند اما
برخي رفتارها و عقايد و هنجارها را نيز خانواده به طور مستقيم به فرزندان آموزش مي دهند .
2 1- طبق فرموده ي امام سجاد(ع) نقش والدين در تربيت اعضاي خانواده چيست ؟ حق فرزند اين است كه بداني خوبي و بدي او
به تو ارتباط دارد . در تربيت و ادب آموزي و خداشناسي او مسئوليت داري ، بايد او را در محبت و اطاعت از خدا كمك كني و وسايل ايمان و پاكي
او را فراهم سازي .
3 1- والدين در تربيت اعضاي خانواده چگونه مسئول هستند؟ والدين نه تنها مسئول رفع نيازهاي عاطفي و زيستي و معيشتي
فرزندان هستند بلكه وظيفه ي مهم تربيت اخلاقي ، معنوي و ديني آنها را بر عهده دارند . يك خانواده ي سالم مي تواند در دامان خود فرزنداني
مومن ، پرهيز گار و پايبند به اصول اخلاقي تربيت كند .
4 1- رشد شهرنشيني و پيدايش شهرهاي پرجمعيت با چه چيزهايي همراه بوده است؟ با مهاجرت گسترده ي مردم از روستا ها به
شهرها به دنبال كسب درآمد بيشتر و امكانات بهتر زندگي همراه بوده است .
5 1- اغلب شهرهاي بزرگ جهان با چه مشكلاتي روبه رو هستند؟ ترافيك سنگين – آلودگي هوا – زاغه نشيني در حومه شهرها – افراد
بي خانمان .
6 1- خانواده ها به چه روش هايي اعضاي خانواده را اجتماعي مي كند؟ الف) دلايل خوبي و بدي رفتارها را براي فرزندان خود بازگو
مي كند ( گفت و گو) ب) رفتارهاي پسنديده ي فرزندان را تشويق و تحسين مي كنند (تشويق) ج) با نشان دادن نارضايتي ، بي
اعتنايي ، خودداري از صحبت كردن با محبت و يا محروم كردن فرزندان از برخي مزايا و .... ( تنبيه)
*- بنيان خانواده بر ............................... استوار است . ( ازدواج)
*- واحد بنيادين جامعه و كانون رشد و تعالي انسان .............................. است . (خانواده)
*- اولين شرط بقاي هر جامعه اي .................................. است . ( جمعيت )
*- از نيازهاي اساسي انسان ، نياز به ............................... است . (مهر و محبت يا نياز عاطفي )
*- مهم ترين كانون حمايت و مراقبت عاطفي از افراد .............................. است . ( خانواده)
*- رفع نياز هاي مادي و اقتصادي خانواده بر عهده ي .............................. يعني .................... است . ( سرپرست خانواده – پدر)
*- اجتماعي شدن هم نياز ................... و هم نياز ...................... است . ( فرد – جامعه )
*- فرايند اجتماعي شدن هم به طور ..................... و هم به طور ........................ صورت مي گيرد . ( مستقيم – غير مستقيم)
16
1- اگر خانواده اي نتواند وظايف خود را به خوبي انجام دهد ، چه اثرات زيانباري دارد؟ ؟ در چنين حالتي ، رابطه ي خانواده با ديگر
نهادهاي جامعه نيز دچار مشكل مي شود و در نهايت آسيب به همه ي جامعه سرايت مي كند .
2- انتخاب صحيح همسر چه نتيجه اي دارد؟ موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود .
3- اگر افراد در انتخاب همسر به معيارهاي نادرستي تكيه كنند چه مشكلي ايجاد مي شود؟ در زندگي خانوادگي با شكست روبه رو
مي شوند . مثلاً اگر تنها به زيبايي ظاهري يا ثروت همسر توجه شود .
4- عقيده ي صاحب نظران در انتخاب همسر چيست؟ برخي از صاحب نظران معتقدند كه افراد در انتخاب همسر بايد به تناسب و
همگوني خود با طرف مقابل توجه كنند . هر چقدر افراد از نظر اعتقادات ديني ، تحصيلات ، اخلاق و روحيات و وضعيت خانوادگي با همديگر
هماهنگي داشته باشند ، زندگي شان با دوام تر است .
5- از ديدگاه اسلام براي انتخاب همسر به چه عواملي بايد توجه كرد ؟ از ديدگاه اسلام ، مهم ترين عاملي كه بايد در همسر گزيني به
آن توجه كرد ، ايمان و اعتقادات ديني افراد است . اسلام همچنين بر اصالت خانواده تأكيد كرده است ، يعني فردي كه به عنوان همسر انتخاب مي
شود ريال در خانواده اي صالح و اهل ايمان و تقوا پرورش يافته باشد .
6- امروزه نقش خانواده ها در انتخاب همسر چيست ؟ اگر امروزه جوانان همسر خود را با همفكري و حمايت خانواده ها انتخاب و از
تجربه هاي آنان استفاده كنند ، ار بروز بسياري از ناسازگاري ها جلوگيري مي شود .
7- از ديدگاه قرآن مهم ترين هدف ازدواج چيست ؟ برقراري آرامش و محبت بين زن و مرد است . زن و مرد يكديگر را كامل مي كنند و
مي توانند در كنار هم به كمال برسند .
8- حديث پيامبر در باره رفتار با خانواده چيست؟ بهترين شما كسي است كه رفتار او با خانواده اش نيكوتر باشد . و من در نيكي به
خانواده ام بهترين هستم .
9- مهم ترين عواملي كه موجب ناسازگاري زن و مرد مي شوند كدام اند ؟ الف) انتخاب نادرست همسر ب) برخي زن و شوهرها از
حقوق و تكاليف خود در زندگي خانوادگي شناخت كافي و شايستگي لازم را براي انجام تكاليف خانوادگي به دست نياورده اند .
ج) زن و مرد در دو خانواده و در دو محيط جداگانه تربيت و پرورش يافته اند د) بين افراد تفاوت هاي فردي وجود دارد
ه) گاهي بين نقش هايي كه فرد بايد ايفا كند تعارض به وجود مي آيد .
10- برخي از كارهايي كه به سازگاري زن و شوهر كمك مي كنند كدامند؟ الف) گذراندن آموزش هاي خانواده قبل از ازدواج
ب) مشاوره با افراد داراي صلاحيت در زمينه ي همسر گزيني ج) رعايت اخلاق و آداب همسرداري د) گفت و گوي صميمانه ي زن و شوهر
براي حل مشكلات و پيدا كردن راه حل هاي مناسب .
11- چند مورد از اخلاق و آداب همسرداري كه رعايت آنها به سازگاري زن و شوهر كمك مي كند را بنويسيد؟ خوش خلقي-
احترام گذاشتن به همسر و رعايت ادب - با الفاظ نيكو وي را صدا زدن - قدرداني كردن از زحمات همسر- گذشت كردن – بهانه جويي نكردن و
ناديده گرفتن مسايل بي اهميت – پذيرفتن اشتباه خود – عذر خواهي كردن و جبران اشتباه .
12- معايب تك فرزندي را بنويسيد ؟ به نظر صاحب نظران تك فرزندي چه پيامدهاي نامطلوب فردي و اجتماعي دارد؟)
الف) تجربه اجتماعي شدن و رشد اجتماعي كودكان كاهش مي يابد .
ب) در اين خانواده ها كودكان از داشتن همبازي محروم مي شوند و رقابت ها و بازي ها و دعواهاي كودكانه و همچنين الگو برداري از رفتارهاي
خواهر و برادر شكل نمي گيرد و كودكان همواره با افراد بزرگسال ارتباط دارند .
ج) از لذت ارتباطات وسيع تر خانوادگي و حمايت و محبت برادر و خواهر محروم مي شوند .
د) فرزندانشان نيز از داشتن عمو و خاله و عمه محروم خواهند بود .
13-طبق آيات 23 و24 سوره اسرا وظايف فرزندان نسبت به پدرومادر را بنويسيد؟ الف) به پدر و مادر نيكي كنيد.
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 20 (آرامش در خانواده )
17
ب) اگر يك از آن دو يا هر دوي آنان به سالخوردگي رسيدند و اين در حالي است كه نزد تو هستند كوچكترين سخني كه نشانگر ناراحتي و
رنجش است به آنان مگو . ج) با پرخاشگري آنان را از خود مران . د) زيبا و شايسته با آنان سخن بگو ه) از سر عطوفت و دلسوزي با
آنان مهربان و فروتن باش و) بگو پروردگارا همان طور كه مرا در كودكي پرورش دادند و با من مهربان بودند به آنان ترحم كن .
14- طبق فرموده پيامبر پدر و مادر نسبت به فرزندشان چه تكاليفي دارند ؟ به فرزندانتان احترام بگذاريد و با آداب و روش
پسنديده با آنها معاشرت كنيد .
15- چه عواملي موجب ناسازگاري والدين و فرزندان مي شود؟ الف) گاه در مراحلي از زندگي والدين و فرزندان انتظارات يكديگر را
برآورده نمي كنند زيرا ممكن است پدر و مادر تغييرات فرزندانشان كه بهسن بلوغ رسيده اند را جدي نگيرند .
ب) فرزندان در دوران زندگي خدبا محيط ها و افراد ديگري به جز خانواده آشنا مي شوند . اين اختلاف ارزش ها و هنجارهاي خانه با ساير محيط
ها ممكن است موجب ناسازگاري شود . ج) در جوامع صنعتيِ امروز پدر و مادر وقت كمتري را به گفت و گو با فرزندان نوجوان خويش و
گذراندن اوقاتي بيشتر با آنان اختصاص مي دهند .
6 1- دچرا پدر و مادرحق دارند بر رفت و امد فرزندان و معشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشن ؟ والدين معمولاً نسبت به
روبه رو شدن جوانان با محيط هاي ديگر حساس اند . آنها از اين كه بچه ها تجربه ي كافي ندارند و ممكن است به مشكلات اخلاقي دچار شوند
نگران اند و حق دارند بر رفت و آمد فرزندان و معاشرت هاي آنها نظارت دقيق داشته باشند .
17- چگونه مي توان از بروز ناسازگاري هاي والدين و فرزندان جلوگيري كرد ؟ الف) اختلاف نظر و سليقه والدين و فرزندان تا حدي
قابل قبول است و اگر به خوبي مديريت شود به رشد و كمال اعضاي خانواده مي انجامد درغير اين صورت به خانواده و جامعه آسيب مي رساند .
ب)پدر و مادرموظف اند براي گفت و گو با فرزندان وقت بگذارند و يكسره خود ار به كار و فعاليت هاي روزانه مشغول نكنند .
ج) ترتيب دادن جلساتي با حضور والدين و مشاوران خُبره كه در آن فرزندان و والدين بتوانند مسائل خود را بگويند مفيد است .
18- كاهش نرخ باروري در كشور ما چه پيامدهاي نامطلوبي در آينده به وجود مي آورد ؟ الف) خطر پيري و جايگزين نشدن
جمعيت ب) كاهش نيروي جوان و كار ج) عدم رشد و توسعه اقتصادي. د) نشاطي جمعيت ه) آسيب هاي اخلاقي و تربيتي
و) انقطاع نسل بشر
19- خانواده ها هنگام روبه رو شدن با مشكلات چه وظايفي دارند ؟ در چنين مواقعي اعضاي خانواده بايد به خدا ، صميميت و همكاري
بين خود را بيشتر كنند و با در پيش گرفتن صبر و شكيبايي و دعوت يكديگر به صبر ، مشكلات و حوادث را مديريت كنند و نگذارند كه خانواده
دچار بحران شود وآسيب ببيند .
20- واژه " صله " و " ارحام " به چه معناست؟ واژه ي صله از وصل گرفته شده و به معناي اتحاد و پيوستگي است و اَرحام يعني
خويشان و نزديكان .
21- منظور از صله اَرحام چيست؟ اين است كه افراد به ديدار و بازديد خويشاوندان خود بروند و از حال يكديگر خبر بگيرند . . اين ديد و
بازديدها بايد با مهر و محبت توأم باشد . كمك مالي به خويشاوندان نيز جزء صله ارحام محسوب مي شود .
22 – فوايد صله ارحام براي خانوادها چيست؟ الف) مهر و محبت بين اقوام را زياد مي كند ب ) از مشكلات يكديگر با خبر مي شوند
ج) افزايش طول عمر و افزايش روزي د) پاكي اعمال و دفع بلا ه) از لحاظ عاطفي و رواني اثرات مثبت زيادي دارد
*- وقتي خانواده اي به خوبي بتواند وظايف خود را اتجام دهد ، مي توان از آن به عنوان خانواده ي .............. ياد كرد . ( متعادل)
*- اولين گام در راه تشكيل يك خانواده ي متعادل و سالم .............................. است . ( دقت در انتخاب همسر)
*- يكي از عواملي كه موجب سازگاري و آرامش در خانواده مي شود انتخاب ..................... است . ( صحيح همسر )
*- در گذشته .......................... نقش بيشتري در همسرگزيني فرزندان خود داشتند . ( خانواده ها)
*- يكي از عواملي كه موجب امنيت و ثبات خانواده و گرمي و نشاط آن مي شود وجود ................... است . ( فرزندان)
*- زندگي خانوادگي، يك دوره طولاني يعني از ............. تا ................ را در بر مي گيرد . ( ازدواج – پايان عمر)
*- صله به معناي .................و ...................... است و اَرحام يعني ............. و ................ . ( اتحاد و پيوستگي- خويشان و نزديكان )
18
1- در باره ي پيدايش حكومت نظرات مختلفي وجود دارد آن ها را بيان كنيد ؟ الف) برخي معتقدند عامل زور و قدرت نقش مهمي
در فرمانروايي يك فرد يا گروه بر ديگران دارد . حكومت هاي چنگيز و تيمور مثال روشني از نقش اين عامل هستند
ب) برخي ديگر معتقدند كه عامل دفاع و حفاظت از اموال و سرزمين متعلق به ساكنان يك منطقه ، نقش مهمي در ايجاد حكومت ها داشته است
ج) برخي نيز مي گويند مردم ساكن يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود را
به دست گروه يا افرادي بسپارند .
د) در مقابل اين ديدگاه ها ، عده اي از صاحب نظران معتقدند همان طور كه زندگي اجتماعي يك ضرورت است و انسان ها نمي توانند به
تنهايي زندگي كنند و نيازهاي مادي و معنوي خود را برطرف كنند ، داشتن حكومت براي يك جامعه نيازي اساسي و يك ضرورت است .
2- حكومتي كه مادها تشكيل دادند جزء كدام گروه از عوامل پيدايش حكومت ها مي باش ؟ نظريه اي كه معتقد است مردم ساكن
يك مكان به طور داوطلبانه با هم توافق مي كردند كه حكومتي را به وجود بياورند و اداره ي جامعه ي خود را به دست گروه يا افرادي بسپارند .
3- چرا جامعه به حكومت نياز دارد و نمي تواند بدون وجود حكومت باقي بماند ؟ زيرا در زندگي اجتماعي نيازهاي مشتركي پديد
مي آيد و افرادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند براي تنظيم امور خود به قوانين و مقرراتي نياز پيدا مي كنند . آنها همچنين براي اجراي
قئانين و حل اختلافات و جلوگيري از تجاوز افراد به حقوق يكديگر ، برقراري امنيت و نظم ، تقسيم امور مشترك و ايجاد هماهنگي ميان فعاليت
هاي مختلف جامعه ، دفاع از هجوم دشمنان و حفظ سرزميني كه در آن زندگي مي كنند و .... ناگزيرند حكومتي تشكيل دهند و اداره ي امور
جامعه را به افرادي بسپارند .
4- برخي از مهم ترين وظايف حكومت ها را بنويسيد؟ الف) وضع قوانين و مقررات لازم در امور مختلف و اجراي قوانين
ب) برقراري نظم و امنيت و رسيدگي به اختلافات و شكايت ها ج) تعليم و تربيت ، حفظ ميراث فرهنگي ، سياست گذاري فرهنگي
د) عمران و آبادي كشور ، ايجاد وسايل و امكانات لازم براي رفع نيازهاي معيشتي ، اجتماعي و اقتصادي مردم ه) ايجاد هماهنگي بين فعاليت
ها و بخش هاي مختلف و) و) دفاع از كشور و حفظ تماميت ارضي ز) مديريت منابع طبيعي و ثروت هايي كه به عموم مردم تعلق دارد
5- از نظر اسلام حق حاكميت مطلق به چه كسي است ؟ در جهان بيني توحيدي اسلام، حق حاكميت مطلق همه ي موجودات و پديده
هاي جهان فقط از آن خداست . انسان ها و همه ي موجودات ديگر تحت حاكميت خدا قرار دارند و حكومت حق انحصاري خداوند است و با پيروي
از دستورات الهي ، به سوي كمال حركت مي كنند .
6- جامعه اي كه تحت حاكميت قوانين الهي است چه ويژگي هايي دارد؟ استعدادهاي انسان ها در پرتو شناخت حق شكوفا مي شود .
در چنين جامعه اي مالكيت و سلطه ي اقليتي بر منابع و ثروت ها و امكانات عمومي و ظلم و تبعيض از ميان مي رود و عدالت حاكم مي شود .
7- خداوند در قرآن در سوره نساء آيه 59 در باره حق حاكميت الهي چه مي فرمايند ؟ اي كساني كه ايمان آورده ايد ، فرمان بريد
از خدا و فرمان بريد از رسول و اولياي امور از خودتان و اگر در چيزي ستيزه كرديد به خدا و رسولش باز گرديد .
8- خداوند در قرآن در باره حق حاكميت الهي با توجه به سوره بقره آيه 257 چيست ؟ خداوند ولي و سرپرست كساني است كه
ايمان اورده اند . آنها را از ظلمت ها به سوي نور بيرون مي برد . اما كساني كه كافر شدند ، اولياي آنها طاغوت ها هستند كه آنها را از نور به
سوي ظلمت ها بيرون مي برد . آنها اهل آتش اند و هميشه در آن خواهند ماند .
9- از ديدگاه اسلام چه كساني براي اجراي قوانين شايستگي دارند؟ فقط آن گروه از مردم شايستگي دارند به نيابت و وكالت از جانب
خدا ، مجري قوانين الهي باشند كه هم از اين قوانين آگاهي و به آن ايمان داشته باشند و هم از نظر تقوا و عدالت از ديگر مردم بالاتر باشند . در
رأس اين گروه ، پيامبران الهي و سپس جانشينان آنها يعني امامان معصوم (ع) قرار دارند و در غياب آنان افراد صالح و متقي ادامه دهنده ي راه
آنها هستند .
10- چرا حق حاكميت بر انسان ها از آن خداست ؟(سوال فعاليت) زيرا خداوند آفريننده ي انسان و مالك حقيقي اين جهان هستي
است و از همه ي امور آگاهي دارد .
11- در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي جمهوري نشانگر چيست ؟ كلمه جمهوري اسلامي نشان مي دهد كه شكل اين
حكومت ، جمهوري است و در آن حق انتخاب و مشاركت مردم در حكومت به رسميت شناخته مي شود .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم- متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 21 (نهاد حكومت )
19
12- در حكومت جمهوري اسلامي ايران كلمه ي اسلامي نشانگر چيست ؟ كلمه ي اسلامي نيزيعني محتواي اين حكومت اسلامي است
و كشور با اصول و قوانين اسلامي اداره مي شود . زمامداران آن نيز بايد مومن و معتقد به اسلام و متعهد به اجراي آن باشند .
13- از ديدگاه اسلام ولايت مختص چه كسي است ؟ از ديدگاه اسلام فقط خدا مي تواند بر انسان ها ولايت و حاكميت داشته باشد .
پيامبران و امامان معصوم (ع) نيز از طرف خداوند نمايندگي داشته اند كه تا مردم را سرپرستي كنند .
14- برطبق اصل پنجم قانون اساسي،در زمان غيبت امام زمان (عج) سرپرستي جامعه ي اسلامي بر عهده ي چه كسي است ؟
سرپرستي جامعه ي اسلامي بر عهده ي فقيه عادل و با تقوا ، آگاه به زمان ، شجاع ، مدير و مدبر است .
15- مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي چيست و قواي سه گانه از چه بخش هايي تشكيل شده اند؟
6 1- چهار مورد از مهم ترين وظايف و اختيارات رهبرجمهوري اسلامي را بنويسيد . ؟ الف) تعيين سياست هاي كلي نظام و نظارت
بر حسن اجراي آنها ب) فرماندهي كل نيروهاي مسلح ج) نصب و عزل و قبول استعفاي فقهاي شوراي نگهبان ، رئيس قوه
قضاييه ، رئيس سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران و فرماندهان نيروهاي نظامي ، انتظامي و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ...
د) عفو يا تخفيف مجازات محكومان در حدود موازين اسلامي .
7 1- چرا تشكيل شوراهاي اسلامي شهر و روستا در قانون اساسي مورد توجه قرار گرفته است ؟ از آنجا كه نوع حكومت در كشور ما
جمهوري اسلامي است و مردم در همه ي شئون حكومت نقش و مشاركت دارند .
8 1- هدف از تشكيل شوراهاي اسلامي چيست ؟ شوراهاي اسلامي با هدف همكاري مردم براي پيشبرد برنامه هاي اجتماعي ، فرهنگي ،
اقتصادي و عمراني با توجه به شرايط و مقتضيات هرمنطقه از كشورتشكيل مي شوند . اعضاي اين شوراهارا مردم منطقه يا محل انتخاب مي كنند
9 1- حكومت جمهوري اسلامي چه ويژگي هايي دارد؟ (فعاليت كتاب)
الف)قانون اساسي كه مادرهمه قوانين است و هيچ قانوني بر خلاف آن به تصويب نمي رسد. دركشور ما براساس U Uاحكام قرآننوشته شده است.
ب): امام خميني(ره) بنيان گذارحكومت ما شخصيتي: روحاني، آگاه از دين اسلام ، آشنا با امورمردم و جامعه ي خود بودند، به نمايندگي از
طرف مردم حكومت اسلامي را دركشور ايجاد كردند.
20- ويژگي هاي رهبردر حكومت جمهوري اسلامي كدام اند توضيح دهيد ؟ (فعاليت كتاب)
فقيه – اسلام شناس عادل و با تقوا- آگاه به زمان-شجاع- مديرومدبر .
*- وجود حكومت يك امر .................... و ................... است . (ضروري - عقلاني )
*- پس از پيروزي انقلاب اسلامي حكومت ................... درايران تأسيس و جانشين حكومت شاهنشاهي شد . ( جمهوري اسلامي)
*- بنيان گذار حكومت جمهوري اسلامي ايران ................................... است . (امام خميني (ره))
*- دپس از پيروزي انقلاب اسلامي ، بيش از ........... درصد مردم به جمهوري اسلامي رأي " آري "دادند ( 98)
*- مهم ترين ركن حكومت جمهوري اسلامي ......................... آن است . (رهبري )
*- سه قوه مقننه ، قضاييه و مجريه تحت نظارت .................. به اداره ي امور كشور مي پردازند . (رهبري)
*- رهبري جمهوري اسلامي ايران بر پايه ي ................................... است . (ولايت فقيه )
*- ولايت به معناي .......................... است . ( سرپرستي)

مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول.درس17-18

1- تعاريف فرهنگ چيست ؟ الف) فرهنگ را مي توان شيوه ي مشترك زندگي در يك جامعه دانست .
ب) فرهنگ را آگاهي و انديشه ي مشترك اعضاي يك جامعه نيز مي گويند .
2- رابطه ي جامعه و فرهنگ را بيان كنيد؟ جامعه بدون فرهنگ وجود ندارد و فرهنگ هم بدون جامعه به وجود نمي آيد .
3- اجتماعي شدن يا جامعه پذيري چيست ؟ اجتماعي شدن فرايندي طولاني مدت از تولد تا آخر عمر است كه افراد از طريق آن ، زندگي
در جامعه را مي آموزند و خود را با ان منطبق مي كنند .
4- چرا اجتماعي شدن فرايندي بسيار مهم در زندگي است؟ زيرا بدون آن ، افراد نمي توانند به زندگي در جامعه ادامه دهند .در يك
جامعه ، هر فرد عقايد و باورها ، رسوم ، قوانين و حتي چگونگي پاسخ دادن به غرايز را از ديگران مي آموزد و به افراد ديگر ياد مي دهد .
5- فرايند اجتماعي شدن نخست در كجا رخ مي دهد ؟ چگونه؟ با ذكر مثال؟ در خانواده - پدر و مادر به كودك ياد مي دهند كه
چطور صحبت كند ، چگونه غذا بخورد و در نشست و برخاست چه آدابي را رعايت كند ، چگونه به مهمان سلام و تعارف كند ، چگونه در مراسم
مختلف مثل جشن ها يا عزاداري ها شركت كند و چه بپوشد و چگونه رفتار كند ، در موقع خميازه كشيد دست را جلوي دهانش بگيرد يا
پاهايش را جلوي افراد بزرگ تر دراز نكند و موقع غذا خوردن ، دهانش صدا ندهد .
6- با بزرگ تر شدن فرد ، علاوه بر خانواده ، چه عوامل ديگري در فرايند اجتماعي شدن فرد موثر است؟ رسانه هاي جمعي ،
دوستان و گروه همسالان و برنامه هاي آموزشي و تربيتي مدرسه نيز چگونگي زندگي در جامعه و سازگاري با ان را به تدريج به او مي آموزند .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 17 (فرهنگ)
11
اين فرايند بعدها با رفتن به دانشگاه ، خدمت سربازي ، محل كار و ..... ادامه پيدا مي كند .
7- در فرايند اجتماعي شدن ، مهم ترين لايه هاي فرهنگ كه به افراد آموخته مي شوند چيست؟ نمادها ، هنجارها ، ارزش ها و عقايد .
8- لايه ها و جنبه هاي فرهنگ يك جامعه چگونه است؟ با ذكر مثال؟ برخي از لايه هاي فرهنگ خارجي يا بيروني (ظاهري) هستند
مانند نمادها و هنجارها و برخي عميق تر هستند مانند ارزش ها و عقايد .
9- كاربرد نماد چيست؟ هر جامعه اي براي انتقال معاني مورد نظر خود از انواع معيني از نمادها استفاده مي كند . زبان گفتاري و نوشتاري ،
همه ي اشياو دست ساخته هاي انسان مانند تصاوير ، پوشاك ، خوراك ، ساختمان ها و همچنين رفتارهاي او ، نقش نمادين دارند .
10- هنجار چيست؟ هنجارها ، رفتارهاي معيني هستند كه در يك گروه يا جامعه پذيرفته شده و متداول اند . به عبارت ديگر به قواعد و
شيوه هاي مورد قبول يك جامعه براي انجام دادن كارها ي مختلف ، هنجار مي گويند . براي مثال ، ما وقتي به هم مي رسيم سلام مي كنيم ،
وقتي مي خواهيم غذا بخوريم يا وارد جايي شويم به هم تعارف مي كنيم .
11- هنجارها شامل چه مواردي مي شود ؟ هنجارها در اقع همه ي عادت ها ، آداب و رسوم اجتماعي ، مناسك مذهبي ، قواعد ، قوانين و
مقررات را در بر مي گيرد .
12- رابطه ي هنجارها و زندگي اجتماعي چيست؟ زندگي اجتماعي بدون وجود هنجارها ادامه پيدا نمي كند و هنجارها به روابط اجتماعي
سامان مي بخشند . افراد يك جامعه خود را ملزم مي بينند از هنجارها پيروي كنند تا جامعه آنها را به عضويت بپذيرد .
13- مهم ترين دلايل پيروي از هنجارها را بيان كنيد؟ ارزش دانستن و اعتقاد به آنها ، حفظ آبرو و احترام يا ترس از مجازات .
4 1- پيروي نكردن از هنجارها ، چه عواقبي براي افراد دارد؟ اگر افراد از هنجارها يا شيوه هاي مورد قبول گروه يا جامعه پيروي نكنند
، مجازات مي شوند . اين مجازات ممكن است به صورت سرزنش خود يا ديگران ، پوزخند ف تمسخر ، طرد كردن و محروم نمودن ، متلك گفتن يا
مجازات هاي رسمي و قانوني باشد .
5 1- ارزش چيست؟ ارزش يعني خوب و بد ، زشت و زيبا و مطلوب يا نامطلوب دانستن امور مختلف .
6 1- رابطه ي ارزش ها و هنجارها را بنويسيد ؟ با ذكر مثال؟ ارزش ها زمينه ي شكل گيري هنجارها را ايجاد مي كنند و جهت دهنده ي
رفتارها هستند . افراد بر مبناي ارزش هايي كه به آنها معتقدند ، عمل مي كنند . براي مثال ، كسي كه پرهيز از اسراف را كار خوب و درستي
مي داند و آن را ارزش تلقي مي كند ، اگر در عمل هم از اسراف بپرهيزد، هنجارش طبق اين ارزش بوده است .
7 1- منظور از ارزش هاي اجتماعي چيست؟ با ذكر مثال؟ ارزش هاي اجتماعي ، ارزش هايي هستند كه مورد توجه اكثر افراد جامعه اند
و افراد به عملي شدن آنها تمايل دارند . براي مثال ، براي يك تيم ورزشي ، پيروزي در مسابقه و براي يك ملت دفاع از كشور خود و مقابله با
دشمنان ، ارزش هاي اجتماعي هستند .
8 1- بخش مهمي از فرهنگ هر جامعه را چه چيز تشكيل مي دهد؟ بخش مهمي از فرهنگ جامعه را عقايد و باورهاي آن شكل مي دهد
9 1- با ذكر يك مثال توضيح دهيد چه رابطه اي بين عقايد و هنجارها و ارزش ها وجود دارد؟ بخش مهمي از فرهنگ جامعه را
عقايد و باورهاي آن شكل مي دهد . براي مثال در جامعه اي كه عقايد ديني دارد ، هنجارها ، نمادها و ارزش هايي بر مبناي آن عقايد شكل مي
گيرد . به عكس در جامعه اي كه زندگي را فقط به اين دنيا محدود مي داند و به آخرت اعتقادي ندارد ، هنجارها و ارزش هاي متناسب با همان
جامعه پديد مي آيند .
20- عقايد اسلامي براي مسلمانان چه نقشي دارد؟ اعتقادات اسلامي ، ملاكي است كه با آن هنجارها و ارزش ها را مي سنجيم و هر كدام را
كه با اين اصول اعتقادي سازگاري ندارند ، طرد مي كنيم .
21- هر يك از هنجارهاي زير مبتني بر كدام ارزشها و عقايد است؟ توضيح دهيد .
الف) برخي نانوايي ها ، شب ها ي جمعه يك يا چند تنور نان خود را به صورت رايگان و صلواتي به مردم مي دهند .
( ارزش هاي ديني – كمك به ديگران و انسان دوستي)
ب) مردها در هنگام ورود به خانه ديگران با صداي بلند يا االله مي گويند . ( ارزش هاي عرفي و ديني- حفظ حجاب و پوشش )
ج) افراد در موقع ديدن كودك ، ماشااالله مي گويند . ( ارزش هاي ديني- چشم زخم )
12
22- عوامل مختلفي مي توانند نمادها ، ارزش ها و هنجارهاي يك جامعه را تغيير دهند و در فرهنگ آن جامعه تغيير و
دگرگوني پديد آورند . در باره اين عوامل و چگونگي تأثير آنها بر فرهنگ گفت و گو كنيد و مثال هايي بياوريد .
عوامل مصداق تغيير در نمادها ، ارزش ها و هنجارها پيشرفت هاي صنعتي و فناوري زندگي آپارتمان نشيني پيشرفت وسايل حمل و نقل و افزايش مسافرت خانه هاي چند طبقه ، فضاي كمتر براي بازي بچه ها و ......... رسانه هاي جمعي تلويزيون- -راديو – روزنامه- اينترنت - ماهواره كم شدن ديد و بازدي و صله ي ارحام-
گسترش فردگرايي-كم شدن ارتباطات فاميلي نفوذ فرهنگي بيگانگان و كشورهاي سلطه گر ماهواره - اينترنت مدگرايي – تغيير نوع پوشش – نوع معماري
*- فرهنگ جامعه شيوه ي........................................... است . ( زندگي آن جامعه)
*- فرهنگ پديده اي ........................ است ، يعني از طريق زن به ارث نمي رسد . ( آموختني )
*- فرهنگ از راه .............................. از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شود . ( آموزش و تربيت )
*- فرهنگ در جريان (فرايند) ........................ آموخته مي شود . (اجتماعي شدن)
*- فرايند اجتماعي شدن ، نخست در .......................... رخ مي دهد . (خانواده )
*- اولين و مهم ترين كانون اجتماعي شدن فرد .......................... است . ( خانواده)
*- نماد در جريان ............................... به وجود مي آيد . ( روابط اجتماعي)
*- هنجارها به ........................... سامان مي بخشد . ( روابط اجتماعي)
*- درختان ................................. از گونه هاي گياهي مشهور ساوان هستند . ( بائو باب )
1- هويت چيست ؟ چه تفاوتي بين انسان و ساير موجودات زنده است؟ هويت عبارت است از احساس و آگاهي و شناخت از خود .
آگاهي انسان از وجود و شخصيت و ويژگي هاي خود از جمله تفاوت هاي او با ساير موجودات زنده است و خداوند اين امتياز را به انسان عطا
كرده است .
2- هويت فردي چند بخش دارد ؟ دو بخش ويژگي هاي جسماني و رواني .
3- براي هويت جسماني و رواني مثال بزنيد؟ ( چه ويژگي هايي هويت جسماني و هويت رواني را تشكيل مي دهد؟)
ويژگي هايي مانند جنسيت ، قد وزن، سن ، گروه خوني و ...... هويت جسماني را تشكيل مي دهد . اين ويژگي ها مربوط به بدن و خلقت طبيعي
ما هستند . ويژگي هاي اخلاقي و رواني همان ويژگي هاي غير جسماني هستند ، مانند صبور بودن ، زودرنج بودن ، داشتن پشتكار و اراده ،
اميدوار بودن ، لجوج بودن ف به هنر علاقه داشتن و .....
4- ويژگي هاي جسماني چه تأثيراتي بر انسان دارد؟(مثال) ويژگي هاي جسماني افراد بر خصوصيت رواني انسان ها اثر مي گذارد .
براي مثال بيماري ها يا اختلا لات جسمي تأثيرات نامطلوبي بر سلامتي رواني انسان دارند .
5- ويژگي هاي اخلاقي چه تأثيراتي بر انسان مي گذارد با ذكر مثال؟ ويژگي هاي اخلاقي و رواني مي توانند بر جسم ما تأثير
بگذارند . براي مثال افراد خوش بين و اميدوار و پر تلاش نسبت به ادم هاي بدبين و منفي باف يا تنبل سلامت جسماني بيشتري دارند .
6- هويت اجتماعي چيست؟ افراد با عضويت در گروه هاي مختلف اجتماعي هويت به دست مي آورند. به عبارت ديگر ، هويت اجتماعي ما از
طريق ارتباط با جامعه شكل مي گيرد . ما عضور گروه هاي متفاوتي ماننند خانواده ، دوستان ، هم كلاسي ها ، همسايه ها و همكاران هستيم و در
هر گروه نقش هايي را بر عهده مي گيريم .
7- رابطه ي جامعه و هويت افراد را بيان كنيد ؟ جامعه زمينه ي پيدايش برخي ويژگي هاي رواني و اخلاقي را در فرد به وجود مي آورد و
از بروز برخي هويت ها نيز جلوگيري مي كند .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم- متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 18 ( هويت)
13
8- ابعاد مختلف هويت را بنويسيد؟ ويژگي هاي اجتماعي – ويژگي هاي رواني و اخلاقي – ويژگي هاي جسماني
9- با ذكر مثال تأثير هويت اجتماعي برهويت فردي را بيان كنيد؟ هويت اجتماعي بر هويت فردي (جسماني و رواني) تأثير مي گذارد.
براي مثال وقتي فردي در گروه دوستان و همسالان قرار مي گيرد از سليقه ها و علايق آنها تأثير مي پذيرد و به تدريج ، همان علايق بخشي از
هويت فردي او مي شوند .
10- تأثير هويت افراد بر هويت جامعه چگونه است؟ هويت افراد بر هويت جامعه تأثير مي گذارد – براي مثال وجود افراد سالم و پر
تلاش و منظم به پيشرفت جامعه كمك مي كند و وجود افراد پايبند به اخلاق موجب مي شود كه جامعه به سمت فضايل اخلاقي پيش برود .
1 1- آيا ويژگي هاي هويتي ما تغيير مي كند؟ با ذكر مثال توضيح دهيد؟ برخي از ويژگي هاي هويتي تغيير نمي كنند و هميشه
ثابت اند . براي مثال ما نمي توانيم سن و تاريخ تولديا مكان تولد خود را تغيير دهيم . اما برخي از ويژگي هاي هويتي همواره در حال
تغييرند . براي مثال ، يك فرد فقير ممكن است به فردي پردرآمد ، و يك فرد بي سواد به آدمي با سواد و تحصيل كرده مبدل شود يا فردي كه
چندان به اخلاق ديني پايبند نيست با تلاش و كوشش به فردي با تقوا تبديل گردد .
2 1- ويژگي هاي انتسابي را با مثال توضيح دهيد ؟ به ويژگي هاي هويتي كه ما در پيدايش و شكل گيري آنها نقشي نداريم ويژگي
هاي انتسابي مي گويند . براي مثال ، جنسيت ، مكان تولد پدر و مادر و شكل و قيافه ي خود و ...
3 1- ويژگي هاي اكتسابي را با مثال توضيح دهيد ؟ ويژگي هاي هويتي كه ما در به دست آوردن آنها نقش داريم ويژگي هاي اكتسابي
مي گويند . براي مثال برخي صفات اخلاقي يا ويژگي هاي اجتماعي را خود انتخاب مي كنيم و به آنها شكل مي دهيم .
4 1- ژچرا شناخت هويت خود و ويگي هاي آن اهميت دارد ؟ انسان مي تواند استعدادهاي خود را كشف كند – از كيفيت زندگي
بهتري بهره مند مي شويم – با توجه به شناخت ويژگي هاي خود در زمان مناسب تصميم گيري دقيق تري داريم .
5 1- به نظر شما آيا صحيح است كه خود يا ديگران را به دليل ويژگي هاي انتسابي سرزنش كنيم؟ چرا؟ خير – زيرا ما در
پيدايش ، انتخاب و شكل گيري ويژگي هاي انتسابي خود مانند جنسيت ، شكل و قيافه خود و مواردي از اين قبيل نقشي نداريم .
6 1- آيا ما در تغيير هويت خود نقش داريم؟ چگونه؟ بله – از نوع اكتسابي ، زيرا ما در پيدايش ، انتخاب و شگل گيري بسياري از
ويژگي هاي هويتي خود مانند نظم ، نحوه ارتباط خود نقش داشته و به آنها شكل مي دهيم .
7 1- عناصر هويت يك ملت را نام ببريد؟ فرهنگ ، تاريخ (زمان) ، سرزمين (مكان) .
18- مهم ترين ويژگي هاي مشترك جامعه ي ايراني را كه با آنها شناخته مي شويم نام ببريد؟ما در سرزمين ايران زندگي مي
كنيم – ما مسلمانيم- ما تاريخ طولاني و ميراث فرهنگي غني داريم – زبام مشترك ما فارسي است – انقلاب اسلامي نمايانگر آرمان هاي والاي
جامعه ي ماست .
19- چرا سرزمين از مهم ترين عناصر شكل دهنده ي هويت ملي است؟زيرا سرزمين باعث ادامه ي حيات يك ملت مي شود . به
همين دليل براي مردمي كه در يك سرزمين زندگي مي كنند سرزمين يا وطن ارزشي متفاوت با ساير مكان ها دارد و احساس خاصي در آنها به
وجود مي آورد ، به گونه اي كه وظيفه ي خود مي دانند كه از آن تا پاي جان دفاع كنند .
20- چرا دين از اركان مهم هويت ما ايرانيان است؟ فرهنگ ما بر اساس دين اسلام است و عقايد و ارزش ها و حتي نظام سياسي و
قوانين امروز از دين اسلام نشئت مي گيرد . زندگي ما ايرانيان با دين اسلام عجين شده است . دين اسلام همچنين موجب پيوند ما با جهان
اسلام يعني مسلماناني است كه در ساير نقاط جهان زندگي مي كنند .
21- تاريخ ايران چه تأثيري بر فرهنگ ايرانيان گذاشت؟ ايران جايگاه تمدن هاي كهن باستاني بوده است كه بيش از پنج هزار سال
قدمت دارد . پس از ورود اسلام به ايران عقايد و ارزش هاي اسلامي ، دگرگوني بزرگي در فرهنگ ايرانيان پديد آورد . پذيرش اسلام ، ايران را
به جهان اسلام پيوند زد و ايرانيان با بهره گيري از تعاليم اسلام در شكوفايي و گسترش تمدن اسلامي نقش مهمي را ايفا كردند .
22- چرا زبان نقش مهمي درتكوين هويت ملي دارد؟ زيرا زبان مشترك است كه ميراث فرهنگي با آن آموخته مي شود و انتقال مي يابد
23- زبان فارسي به عنوان يكي از ويژگي هاي مشترك جامعه ي ايراني ، چه نقشي در هويت ملي دارد؟زبان فارسي ريشه در
تمدن ايران باستان دارد اما در دوران پس از اسلام نيز تداوم يافت و به عنوان زبان آموزشي و اداري به كار رفت . دانشمندان و بزرگان دوره ي
14
اسلامي صدها اثر علمي و ادبي و هنري به اين زبان پديد آورده اند . تا جايي كه مي توان زبان فارسي را زبان دوم جهان اسلام دانست . زبان
فارسي همچنين همواره عامل وحدت اقوام ايراني بوده است .
24- انقلاب اسلامي چه تأثيري بر هويت ملي ايرانيان داشته است؟ در اين انقلاب ، مردم ايران به جاي دنباله روياز فرهنگ بيگانگان به فرهنگ و
هويت اسلامي خود بازگشتند و با بهره گيري از ارزش هاي ديني خود ، خواستار استقلال ، ازادي و جامعه ي اسلامي شدند . امروزه آرمان هاي
انقلاب اسلامي الهام بخش مسلمانان جهان قرار گرفته است .
*- موضوع هويت در واقع همان پاسخ به پرسش ............................... است . ( كيستي)
*- ما داري هويت ......................... و هويت ........................... هستيم . ( فردي - اجتماعي)
*- افراد با عضويت در گروه هاي مختلف اجتماهي ..................................... به دست مي آورند . ( هويت اجتماعي)
*- هويت اجتماعي ما از طريق ................................... شكل مي گيرد . ( ارتباط با جامعه )
*- يكي از مراتب هويت اجتماعي هويت ..................... است كه به ...................... مربوط مي شود . ( ملي – يك ملت )
*- از جمله كشورهاي آفريقايي ................... است كه در آن شكار گسترده ي فيل ها صورت مي گيرد . ( كنيا )

مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول .درس 16 (ايران در دوران پس از پيروزي انقلاب

1- هدف آمريكا از ايجاد تغييرات در امور اجتماعي و اقتصادي ايران چه بود ؟ از بين بردن زمينه ي قيام هاي مردمي و حفظ حكومت پهلوي .
2- اساسي ترين تغييرات در تصويب نامه انجمن هاي ايالتي و ولايتي چه بود ؟ الف) لغو شرط مسلمان بودن براي انتخاب كنندگان و
انتخاب شوندگان. ب) لغو سوگند به قرآن از سوي انتخاب شوندگان و تبديل آن به سوگند به كتاب آسماني .
3- به چه دليل علما با تصويب نامه ي انجمن هاي ايالتي و ولايتي مخالفت كردند ؟ تغييرات قانون انجمن هاي ايالتي و ولايتي در
ظاهر به بهانه ي زمينه سازي براي مشاركت بيشتر مردم در فعاليت هاي اجتماعي انجام گرفت اما در حقيقت تهاجم آشكاري به هويت ديني
جامعه ي اسلامي ايران بود ، به همين دليل علما اب آن مخالفت كردند .
4- چرا امام خميني با تصويب نامه انجمن هاي ايالتي و ولايتي مخالفت كرد؟ نتيجه ان چه شد ؟ امام خميني مي دانست كه
هدف حكومت از اين تغييرات ، تضعيف اسلام و تخريب ارزش هاي اسلامي است . سرانجام در نتيجه ي مخالفت جدي امام و ساير علما دولت
مجبور شد تصويب نامه ي مذكور را لغو كند .
5- چرا تصويب نامه ي انجمن هاي ايالتي و ولايتي موجب تضعيف اسلام و تخريب ارزش هاي اسلامي مي شد؟ زيرا اين
تغييرات در ظاهر به بهانه ي زمينه سازي براي مشاركت بيشتر مردم در فعاليت هاي اجتماعي صورت گرفت اما در حقيقت ، تهاجم آشكاري به
هويت ديني جامعه ي اسلامي ايران بود .
6- هدف شاه از برگزاري همه پرسي اصول شش گانه(انقلاب سفيد) چه بود ؟محمدرضا شاه پيروي از سياست هاي آمريكا را براي
حفظ حكومت خود ضروري مي دانست . به همين دليل مدت كوتاهي پس از لغو تصويب نامه ي انجمن هاي ايالتي و ولايتي ، اعلام كرد كه اصول
شش گانه را با عنوان انقلاب سفيد به همه پرسي خواهد گذاشت . .
7- چه كساني به مخالفت با اصول شش گانه شاه پرداختند ؟ چرا؟ امام خميني و ساير علماي مبارز مخالفت كردند . زيرا از اهداف و
پيامدهاي واقعي اين اصول آگاه بودند و يقين داشتند كه اجراي اين اصول ، موجب تحكيم سلطه ي امريكا بر ايران و وابستگي سياسي و
اقتصادي كشور ما به بيگانگان مي شود .
8- امام خميني در محرم سال 1342 ، چه توصيه اي به مداحان و سخنرانان مذهبي كرد ؟ يادآوري كرد كه سكوت در برابر
حكومت ستمگر ، كمك به دشمنان اسلام است و از آنان خواست كه خطر اسرائيل را به مردم گوشزد كنند .
9- سخنان امام خميني در عصر عاشوراي سال 1342 در باره چه مسائلي بود؟ رژيم با امام چگونه برخورد كرد ؟ شاه را به دليل
ستمگري ، همكاري با اسرائيل و وابستگي به آمريكا به شدت محكوم كرد . دو روز بعد مأموران رژيم شبانه به خانه ي امام ريختند و ايشان را
دستگير و پس از انتقال به تهران د ريكي از پادگان هاي نظامي زنداني كردند .
10- شديدترين اعتراض ها به دستگيري امام خميني ، در كدام شهرهاي كشور صورت گرفت ؟ قم – تهران - ورامين .
1 1- قيام 15 خرداد 42 چگونه شكل گرفت ؟ دستگيري امام خميني ، موجب خشم و اعتراض گسترده ي مردم مسلمان ايران
درشهرهاي مختلف شد. رژيم كه از حركت سريع مردم به وحشت افتاده بود به مأموران خود دستور داد كه تظاهر كنندگان را به گلوله ببندند و
قيام را سركوب كنند .
2 1- قيام 15 خرداد 42 چه اثراتي داشت؟ قيام 15 خرداد اگر چه به زور اسلحه و با خشونت مأموران رژيم سركوب شد ، بر خشم و نفرت
مردم انقلابي نسبت به شاه و عوامل حكومت ا. افزود و انگيزه ي آنان را براي مبارزه تا سرنگوني حكومت پهلوي تقويت كرد .
3 1- منظور از مصونيت قضايي يا حق كاپيتولاسيون چيست؟ و چه كسي با آن به مخالفت برخاست ؟ بر اساس اين مصونيت ،
اگر آمريكايي ها در ايران مرتكب جرمي مي شدند ، دادگاه هاي ايران حق رسيدگي به جرم آنها را نداشتند . امام خميني با آن به مخالفت برخاست
4 1- امام خميني در 13 آبان 1342 به كجا تبعيد شدند؟ حكومت پهلوي دريافت كه امام اهل سازش و سكوت نيست ، بنابراين ايشان
را به تركيه تبعيد كرد . حدود يك سال بعد ، تبعيد گاه امام از تركيه به نجف در عراق تغيير يافت و تا مهر 1357 در آن شهر ساكن بودند .
5 1- امام خميني در تبعيد ، به چه شكل هايي مبارزات خود را ادامه مي دادند ؟ امام به مناسبت هاي مختلف با صدور اعلاميه و
فرستادن پيام به گروه هاي سياسي ، مردم را به مبارزه با شاه و اسرائيل دعوت مي كرد .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 15 ( انقلاب اسلامي ايران )
8
6 1- اقدامات امام خميني را در مبارزه با حكومت پهلوي به ترتيب روي نمودار بنويسيد ؟
مخالفت با تصويب نامه
انجمن هاي ايالتي و ولايتي
مخالفت با اصول شش گانه
(انقلاب سفيد)
سخنراني تاريخي ايشان
در مدرسه فيضيه قم
مخالفت با كاپيتولاسيون و
دستگيري امام
ادامه مبارزه در دوران
تبعيد
17- مبارزه ي ملت ايران پس از تبعيد امام خميني به چه صورت ادامه يافت؟قشرهاي مختلف مردم به ويژه روحانيون ، فرهنگيان ،
دانشجويان و بازاريان پس از تبعيد رهبر نهضت به مبارزه ادامه دادند . آنها به پيروي از امام ، مبارزه را وظيفه اي ديني و شرعي مي دانستند .
علاوه بر ياران و پيروان امام خميني ، گروه هاي ديگري نيز با عقايد سياسي متفاوت در مبارزه با حكومت پهلوي شركت داشتند .
18- نحوه ي مبارزه ي آيت االله مطهري و دكتر علي شريعتي به چه شكلي بود ؟آنان مي كوشيدند با سخنراني ، نوشتن كتاب و
مقاله و برگزاري كلاس هاي تفسير قرآن و نهج البلاغه در مساجد و حسينيه ها و دانشگاه ها ، اسلام انقلابي را به جوانان معرفي كنند .
19- در سال 1356 به چه دلايلي مردم از شاه و سياست هاي او ناراضي بودند؟ علت آن را توضيح دهيد؟ به دليل مسائل و
مشكلات مختلف فرهنگي ، سياسي و اقتصادي . زيرا : الف)حكومت پهلوي به فرهنگ و ارزش هاي اسلامي توجهي نداشت و اقدام هاي فرهنگي
آن ، به خصوص برنامه هاي راديو و تلويزيون و سينما در جهت تضعيف فرهنگ اسلامي بود ب) وابستگي سياسي حكومت پهلوي به بيگانگان و
نفوذ و دخالت كشورهاي خارجي به ويژه آمريكا ج) استبداد و سركوب د) رژيم پهلوي حقوق ملت و اصول قانون اساسي مشروطه را ناديده
مي گرفت . ه) نمايندگان مجلس شوراي ملي و هئيت وزيران در برابر شاه هيچ استقلالي نداشتند . و) روزنامه ها نيز آزادي نداشتند و نمي
توانستند از شاه و مقا م هاي حكومتي انتقاد كنند و) ساواك ومأموران نظامي با انواع شكنجه ها ، مخالفان را سركوب مي كردند ز) حيف و
ميل و غارت ثروت و سرمايه هاي ملي كشور توسط خاندان پهلوي .
20- دلايل سياسي ، فرهنگي ، اجتماعي و اقتصادي نارضايتي مردم از حكومت شاه را به تفكيك بنويسيد .
وابستگي سياسي حكومت پهلوي به بيگانگان و نفوذ و دخالت كشورهاي خارجي به ويژه آمريكا
نمايندگان مجلس شوراي ملي و هئيت وزيران در برابر شاه هيچ استقلالي نداشتند
دلايل سياسي
روزنامه ها نيز آزادي نداشتند و نمي توانستند از شاه و مقا م هاي حكومتي انتقاد كنند
ساواك ومأموران نظامي با انواع شكنجه ها ، مخالفان را سركوب مي كردند و عده زيادي به اعدام و زندان و
تبعيد محكوم شده بودند .
دلايل فرهنگي و اجتماعي
اقتصادي حيف و ميل و غارت ثروت و سرمايه هاي ملي كشور توسط خاندان پهلوي
21- قيام 19 دي ماه 1356 مردم قم را شرح دهيد ؟ مردم قم در 19 دي 1356 در اعتراض به انتشار مقاله ي توهين آميز روزنامه
اطلاعات ، به تظاهرات پرداختند و مأموران حكومت اين تظاهرات را به خاك و خون كشيدند .
22- قيام 29 بهمن 1356 مردم تبريز را توضيح دهيد؟مردم تبريز به مناسبت چهلم شهداي 19 دي قم ، در روز 29 بهمن قيام كردند
و تعداد زيادي از آنها شهيد و زخمي شدند .
23- عكس العمل شاه در برابر اعتراض و تظاهرات ملت در سال 57 به چه صورت بود؟از يك سو براي فريب ملت ، پي درپي
نخست وزيران خود را عوض مي كرد و به مردم وعده مي داد كه پيام انقلاب انان را شنيده است و به خواسته هايشان توجه خواهد كرد . از سوي
ديگر ، به مأموران خود دستور مي داد كه تظاهر كنندگان را سركوب كنند .
24- واقعه ي 17 شهريور 1357 ( جمعه ي سياه) را توضيح دهيد ؟ در آن روز كه به جمعه ي سياه معروف شد ، مأموران رژيم به طرز
بي رحمانه اي تظاهرات مردم را در ميدان ژاله (شهداي كنوني) به خاك و خون كشيدند و عده ي زيادي را شهيد و زخمي كردند .
25- انقلاب اسلامي ايران با چه شعاري به پيروزي رسيد؟ و هدف آن چه بود؟ با شعار محوري " استقلال ، آزادي ، جمهوري
اسلامي " به پيروزي رسيد و هدف آن از بين بردن وابستگي كشور به بيگانگان و تأمين حقوق ملت در چارچوب قوانين و ارزش هاي اسلامي بود
26- سه عامل موثر در موفقيت انقلاب اسلامي ايران را بنويسيد؟ ايمان و اعتقاد به اسلام – وحدت و استقامت ملت – رهبري قاطع و
هوشيارانه ي امام خميني .
*- پس از كودتاي 28 مرداد 1332 ، به تدريج نفوذ و سلطه ي ........................ بر ايران بيشتر شد . ( آمريكا )
9
*- برجسته ترين چهره مخالفان تصويب نامه انجمن هاي ايالتي و ولايتي ، عالمي شجاع به نام .......................كه در ............
اقامت داشت . ( سيد روح االله خميني – قم )
*- در برخي از شهر ها مانند .......... و ............ مردم تظاهرات كردند و مخالفت خود را با اصول ششگانه و همه پرسي نشان دادند .
(تهران – قم )
*- امام خميني در عصر عاشورا (13 خرداد1342) در ..................... سخنراني تاريخي كرد . ( مدرسه فيضيه قم)
*- يكي از خونين ترين رويدادهاي دوران انقلاب اسلامي در روز .................... در ............. به وقوع پيوست . ( 17شهريور1357 -تهران )
*- در نتيجه ي مبارزه مردم ايران شاه در روز .......................... مجبور به فرار از كشور شد . ( 26 دي ماه 1357 )
*- رهبر انقلاب اسلامي ايران در روز ............................. به ميهن بازگشت . ( 12 بهمن 1357 )
*- انقلاب اسلامي ايران در روز ........................ به پيروزي رسي و عصر جديدي در تاريخ ايران آغاز شد . (22 بهمن 1357)
*- انقلاب اسلامي ايران ، انقلاب با ويژگي هاي ...................... بود . ( ديني

مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول .درس14

1- چرا در اواخر جنگ جهاني اول حكومت روسيه نيروهايش را از ايران بيرون برد ؟ زيرا بر اثر وقوع انقلابي عظيم حكومت روسيه
سرنگون شد . پس از آن نام اين كشور به اتحاد جماهير شوروي تغيير يافت .
2- قرارداد 1919 بين كدام كشورها منعقد شد و مفاد آن چه بود ؟ اين قرارداد بين ايران و انگلستان بسته شد . براساس اين
قرارداد اداره امور نظامي و مالي ايران در اختيار كارشناسان (مستشاران) نظامي و مالي انگلستان قرار مي گرفت .
3- چه كساني با قرارداد 1919 به مخالفت برخاستند؟ آيت االله مدرس و شيخ محمد خياباني .
4- به نظر شما دليل مخالفت گسترده با قرارداد 1919چه بود؟ جلوگيري از سلطه ي همه جانبه ي انگلستان بر ايران .
5- علت كودتاي 1299چه بود؟ انگلستان پس از ناكامي در اجراي قرارداد 1919 ، درصدد برآمد كه از طريق كودتا اهداف خود را در ايران
پيگيري كند.
6- چه عواملي به رضاخان در دستيابي به قدرت كمك كرد؟ حمايت انگليسي ها از رضاخان – نارضايتي مردم از اوضاع كشور
(ناامني) – بي كفايتي احمدشاه – رهبران و احزاب سياسي غرب گرا كه در مجلس چهارم و پنجم قدرت گرفته بودند
7- كودتاي 1299 چگونه انجام شد ؟ توضيح دهيد ؟ انگليسي ها يكي از فرماندهان نيروي قزاق به نام رضا خان را به عنوان مهره ي
نظامي و سيدضياالدين طباطبايي را به عنوان مهره ي سياسي كودتا برگزيد . طباطبايي از سياستمداران طرفدار انگلستان بود . در سوم اسفند
1299 نيروهاي تحت فرمان رضاخان مراكز مهم پايتخت را اشغال كردند و احمدشاه مجبور شد سيدضياء را به نخست وزيري و رضاخان را به
فرماندهي كل قوا منصوب كند .
8 - رضاخان براي نشان دادن شايستگي و برتري خود نسبت به احمدشاه چه كارهايي انجام داد ؟ او با جديت تمام به نوسازي
تشكيلات نظامي پرداخت و ارتش نويني را پايه گذاري و با استفاده از آن ، نافرماني و آشوب هاي داخلي را فرو نشاند و نظم و امنيت را تا
حدودي برقراركرد . از اين رو طرفدارانش با تبليغات فراوان او را شايسته تر از احمدشاه قاجار براي حكومت معرفي مي كردند .
9- سياست مذهبي رضاخان را توضيح دهيد (قبل از رسيدن به قدرت نسبت به دين چه روشي داشت) ؟ رضاخان براي جلب
نظر مردم ، خود را فردي مذهبي و پايبند به احكام و ارزش هاي ديني نشان مي داد. به همين دليل ، در مراسم و مجالس مذهبي حضور مي يافت
و با علما ديدار و مشورت مي كرد .
مجموعه سوال و جواب كتاب مطالعات اجتماعي نهم - متوسطه اول – تهيه كننده : عليرضا اسماعيلي درس 14 ( ايران در دوران حكومت پهلوي)
5
10- چه عواملي به رضاخان در دستيابي به قدرت كمك كرد ؟ رضاخان با استفاده از موقعيت خود به عنوان وزير جنگ و نخست وزير ،
طرفداران خود را وارد مجلس شوراي ملي كرد . در سال 1304 ش مجلس شوراي ملي با وجود مخالفت جدي تعداد كمي از نمايندگان ، مانند
آيت االله مدرس و دكتر مصدق ، احمد شاه قاجار را از قدرت بركنار كرد و حكومت موقت را به رضاخان سپرد .
11- شيوه ي حكومت رضاخان چگونه بود؟ در دوران حكومت او ، هيئت وزيران و نمايندگام مجلس شوراي ملي اختيار و استقلال چنداني
نداشتند و تابع دستورات شاه بودند . حكومت رضاشاه به احزاب و روزنامه هاي مستقل اجازه ي فعاليت نمي داد و با زور و خشونت ، فضاي
خفقان ، ترس و سركوب را بر جامعه حاكم كرد . در چنين شرايطي ، مخالفان سرنوشتي جز تبعيد ، زندان ، شكنجه و اعدام نداشتند .
2 1- برخي از اقدامات رضاشاه را در دوره حكومتش بيان كنيد ؟ 1- نوسازي تشكيلات نظامي كه از كودتاي 1299 آغاز شده بود با
قوت ادامه يافت 2- مدارس و مراكز آموزشي جديد در شهرهاي مختلف كشور گسترش پيدا كردند 3- نخستين دانشگاه ايران ( دانشگاه
تهران) بنيان نهاده شد . 4- راه هاي شوسه توسعه يافتند و راه آهن سراسري كه خليج فارس را به درياي مازندران متصل مي كرد احداث شد
5- موسسات و مراكز صنعتي متعددي در ايران به وجود آمدند .
3 1- اقدامات رضاشاه براي تضعيف ارزش هاي اسلامي و تخريب فرهنگ ايران چه بود؟ مجبور كردن مردم به اين بود كه لباس
يكساني به تن كنند و كلاه لبه داري (مشهور به كلاه پهلوي) بر سر بگذارند . پس از آن محدوديت هايي براي برگزاري مراسم مذهبي از جمله
عزاداري امام حسين(ع) به وجود آمد و زمزمه ي برداشتن (كشف) حجاب مطرح شد .
4 1- قيام خونين مردم مشهد در مسجد گوهرشاد را شرح دهيد؟ مردم مشهد در اعتراض به كارهاي رضاشاه قيام كردند و در مسجد
گوهرشاد گردهم آمدند . نيروهاي نظامي براي سركوب اين قيام ، مردم را در كنار حرم حضرت امام رضا(ع) به گلوله بستند و عده اي را شهيد
و مجروح كردند .
5 1- جنگ جهاني دوم چگونه آغاز شد ؟ با هجوم برق آساي آلمان به لهستان جنگ جهاني دوم آغاز شد .
6 1- دولت هاي محور و متفقين در جنگ جهاني دوم شامل كدام كشورها بودند؟ كشورهاي ايتاليا و ژاپن به المان پيوستند و
دولت هاي محور را تشكيل دادند . در جبهه ي مقابل ، انگلستان ، فرانسه ، شوروي و آمريكا قراداشتند كه متفقين خوانده مي شدند .
7 1- در جنگ جهاني دوم دولت ايران چه موضعي گرفت؟ دولت ايران اعلام بي طرفي كرد . اما در شهريور 1320 ، متفقين حضور شماري
از آلمان ها را در ايران بهانه قرار دادند و كشور ما را به اشغال خود درآوردند.
8 1- هدف اصلي نيروهاي متفقين از اشغال ايران چه بود ؟ هدف اصلي آنها از اين اقدام ، استفاده از موقعيت و منابع و امكانات ايران به
سود خويش بود .
9 1- متفقين پس از اشغال ايران چه كردند ؟ رضاشاه را مجبور كردند كه به نفع پسرش ، محمد رضا از قدرت كناره گيري كند و سپس
او را از كشور تبعيد كردند .
20- آثار زيانبار (پيامدهاي سياسي ، اقتصادي و اجتماعي) جنگ جهاني دوم براي ايران چه بود ؟ جنگ جهاني دوم همچون جنگ
جهاني اول ، به اقتصاد و جامعه ي ايران خسارت و آسيب زيادي وارد كرد . مردم ايران طي آن سال ها با كمبود و گراني شديد مواد غذايي ،
مخصوصاً نان ، روبرو بودند و عدهي زيادي بر اثر گرسنگي و سوء تغذيه جان سپردند .
21- ايران در نخستين سال هاي سلطنت محمد رضا شاه از لحاظ سياسي چه وضعيتي داشت؟ محمد رضا اين امكان را نداشت
كه همچون پدرش با استبداد و ديكتاتوري حكومت كند . بنابراين براي نمايندگان مجلس شوراي ملي و هيئت وزيران فرصتي به وجود آمد كه
در اداره ي امور كشور نقش موثري داشته باشند . همچنين احزاب سياسي و مطبوعات دوباره فعاليت خود را آغاز كردند .
22- در ابتداي سلطنت محمدرضا شاه چه عاملي به ثُبات و آرامش سياسي كشور آسيب مي رساند؟ رقابت هاي انگلستان ،
شوروي و آمريكا براي كسب نفوذ سياسي و اقتصادي هرچه بيشتر در كشور ما .
23- رهبري نهضت ملي شدن صنعت نفت ايران را چه كساني بر عهده گرفتند؟ آيت االله كاشاني و دكتر محمد مصدق .
24- چرا انگليس نتوانست از ملي شدن صنعت نفت جلوگيري كند؟ به دليل وحدت ملت و همدلي رهبران نهضت .
6
25- چه عواملي موجب شكست نهضت ملي ايران شد؟پس از مدتي ، ميان رهبران و گروه هاي سياسي پشتيبان نهضت ملي شدن
نفت اختلاف بروز كرد . رهبران نهضت اسير جاه طلبي و خود خواهي سياسي اطرافيان خود شدند و نتوانستند از گسترش اختلافات دروني
جلوگيري كنند . در نتيجه اتحاد و همدلي به تفرقه و دشمني تبديل شد .
26- چه شباهت ها و تفاوت هايي در اهداف نهضت تنباكو و نهضت ملي شدن نفت وجود داشت؟شباهت : هر دو مبارزه با
انگلستان – در هر دو روحانيان و روشنفكران نقش داشتند . تفاوت : تنباكو زمان قاجار بود و لي نفت در دوره پهلوي – تنباكو لغو يك قرارداد
بود ولي نفت حفظ يك منبع انرژيبراي كشور .
27- كودتاي 28 مرداد 1332 با پشتيباني كدام دولت ها صورت گرفت ؟ انگلستان و آمريكا .
28- كودتاي 28 مرداد 1332 را توضيح دهيد ؟ (دولت مصدق چگونه سرنگون شد؟) طبق برنامه اي كه دو كشور انگلستان و
آمريكا طراحي كردند ، در روز 28 مرداد 1332 واحدهايي از ارتش به فرماندهي سرلشكر فضل االله زاهدي به خيابان ها ريختند و با اشغال
مراكز مهم پايتخت ، دولت دكتر مصدق را سرنگون كردند .
29- محمد رضا شاه پس از كودتا ي 28 مرداد چه سياستي را در پيش گرفت ؟ محمد رضا شاه به شاهي مستبد و ستمگر تبديل
شد كه اصول قانون اساسي را آشكارا ناديده مي گرفت . او همچنين با تأسيس سازمان اطلاعات و امنيت كشور (ساواك) به سركوب شديد
مخالفان پرداخت و دوباره فضاي ترس و خفقان بر ايران حاكم شد .
30- مهم ترين دليل موفقيت كودتاي 28 مرداد چه بود؟ اختلاف و دو دستگي ميان رهبران نهضت موجب دلسردي مردم شده و اتحاد و
همدلي به تفرقه و دشمني تبديل شده بود . اين وضعيت ، شرايط را براي انگلستان و آمريكا فراهم كرد تا براي سرنگوني دولت مصدق فراهم سازد .
31- كودتاي 28 مرداد 1332 چه تفاوت و چه شباهتي با كودتاي 1299 داشت؟
شباهت : در هردو كودتا كشورهاي خارجي مانند انگلستان نقش داشتند .
تفاوت : كودتاي 1299 به منظور تغيير سلسله ي پادشاهي ايران بود در حالي كه در كودتاي 28 مرداد 1332 سلطنت در خاندان پهلوي ادامه
يافت .
*- در اواخر جنگ جهاني اول حكومت روسيه سرنگون شد و پس از ان نام اين كشور به ................ تغيير يافت. (اتحاد جماهير شوروي)
*- قرارداد 1919 در زمان نخست وزيري ...................... بسته شد . ( وثوق الدوله )
*- در سال 1304 ش مجلس شوراي ملي با وجود مخالفت جدي تعداد كمي از نمايندگان ، مانند ...................و ....................
احمدشاه را از قدرت بركناركرد. ( آيت االله مدرس – دكتر مصدق )
*- رضاخان از ابتداي حكومت به ......................... و ........................... روي آورد . (استبداد - ديكتاتوري)
*- رضا خان به بهانه ي ........... و ......................... كارهايي انجام داد كه نتيجه آن تضعيف ارزش هاي ديني بود .
(پيشرفت – نوسازي فرهنگي و اجتماعي )
*- حكومت رضا شاه كه بسيار شيفته ي ظاهر فرهنگ اروپايي بود اندكي پس از سركوب .............. دستور داد ................ را با
زور و خشونت از سر زنان و دختران ايراني بردارند . ( قيام گوهر شاد - حجاب)
*- در ابتداي سلطنت محمدرضاشاه ، رقابت هاي ........... و ...............و ............ براي كسب نفوذ بيشتر ، به ثبات و آرامش سياسي
كشور آسيب مي رساند . ( انگلستان – شوروي - آمريكا )
*- يكي از رويدادهاي مهم تاريخ معاصر ايران ، ملي شدن ............................ است . ( صنعت نفت)
*- امتياز بهره برداري از منابع نفت ايران در زمان ............................ به ........................ واگذار شد . ( مظفرالدين شاه – انگليسي ها )
*- .............................. با مشاهده ي اتحاد و يكدلي مردم ، قانون ملي شدن صنعت نفت را تصويب كرد . ( مجلس شوراي ملي )
*- پس از تصويب قانون ملي شدن نفت ، ............ نخست وزير شد تا آن قانون را اجرا كند و دست بيگانگان را از اين ثروت ملي كوتاه كند . ( دكتر محمد مصدق)
*- پس از موفقيت كودتاي 28 مرداد ، نفوذ و سلطه ................ بر كشور ما به تدريج افزايش يافت . ( آمريكا

نمونه سوالات تستی دبیرستان خوارزمی متوسطه اول

1اولین حقی که فرد در خانواده باید از آن برخوردار باشد کدام است ؟

الف)انتخاب نام خوب       ب)استفاده از خدمات بهداشتی        ج)داشتن محیطی سالم و پاکیزه           د)تحصیل و شکوفایی

2.مهم ترین حق انسان ها کدام اند ؟

 الف)حق داشتن غذا لباس و مسکن     ب)حق برخورداری از سواد و تحصیل     ج)حق داشتن امنیت     د)حق حیات یا زندگی

3.این که «هیچ کس حق ندارد کسی را مسخره کند»از حقوق مشترک کدام یک از موارد زیر است ؟

الف)خانواده و کشور          ب)خانواده و مدرسه           ج)محیط زندگی و خانواده          د)مدرسه و محیط زندگی

4.به وظایفی که هر یک از ما بر عهده داریم و انتظار می رود آنها را انجام دهیم چه می گویند ؟

 الف)حقوق متقابل        ب)حقوق طبیعی           ج)مسولیت          د)حق

5.«عبادت خداوند وشکرگزاری از نعمت هایش» مربوط به کدام گزینه است ؟

 الف)مسولیت ما در نزد خداوند                                 ب)مسولیت ما در نزد دیگران

 ج)مسولیت ما نسبت به خود و عالم آفرینش               د)مسولیت ما نسبت به خودمان

6.گزینه نادرست را انتخاب کنید.

الف)من وظیفه دارم استعداد های خود را بشناسم و آنها را شکوفا کنم          ب) من نسبت به مسلمانان جهان مسؤل نیستم

ج)من در برابر خون شهیدان مسؤل هستم.                                              د)ازوظایف من در خانواده ،احترام به والدین است

7.شکرگزار بودن یعنی:

 الف)استفاده صحیح از نعمت های خدا         ب)قدر نعمت ها را دانستن       ج)به هدر ندادن نعمتها           د)همه ی موارد

8.مهم ترین علل به وجود آمدن مقررات در جامعه کدام اند ؟

الف)ایجاد عدالت        ب)برقراری نظم        ج)حفظ حقوق افراد            د)برقراری نظم  و حفظ حقوق افراد

 

 

9.کدام یک از موارد زیر از پیامد های عدم رعایت قوانین در جامعه نمی باشد ؟

 الف)خللی در جامعه ایجاد نمی شود                   ب)موجب پایمال شدن حقوق افراد می شود

  ج) امنیت اجتماعی از بین می رود               د) باعث به هم زدن نظم می شود

10. حقوقدان های شورای نگهبان از طرف..........به مجلس شورای اسلامی معرفی می شود ؟

الف)رهبر           ب)مجلس خبرگان           ج)قوه ی قضاییه            د)با رای مردم

11.نمایندگان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی برای چند مدت از سوی مردم انتخاب می شوند ؟

 الف)یک دوره چهار ساله          ب) شش سال            ج)هشت سال             د)سه سال

12.دو بخش مهم قوه ی مقننه کدام اند ؟

 الف)مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان             ب)مجلس خبرگان  و شورای نگهبان

  ج)شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی                د)هیچکدام

13.امروزه همدردی شکل جدیدی پیدا کرده و ........ مختلفی برای آن پدید آمده است.

 الف)مؤسسات             ب)ادارات                    ج)دانشگاه ها               د)وزارتخانه ها

14.طبق قانون افراد باید این بیمه را انجام دهند.

الف)اختیاری                   ب)اجباری                ج)احتمالی                 د)داوطلبانه

15.کدام یک از موارد زیر سرمایه محسوب نمی شوند ؟

الف)ماشین آلات               ب)ابزار کار            ج)زمین یا ساختمان          د)معادن

16-کدام یک از موسسات اجتماعی زیر در حوادث به ما کمک نمی کنند؟

الف)اورژانس                ب)نیروی انتظامی              ج)آتش نشانی                د)بهزیستی

17-در حوادث کوهستان و جاده و سیل و آواربا گرفتن کدام شماره امدادگران هلال احمر به یاری ما می شتابند؟

الف)118                        ب)110                          ج)112                    د)147

18-کدام یک از عوامل تولید از بقیه مهمتر است؟

الف) منابع طبیعی            ب)سرمایه                            ج)نیروی انسانی       د)ابزار و تجهیزات

19-از زمان ساخت اولین شهرها در ایران یکی از مکان های مهم شهر..................بوده است.

الف) بازار                     ب)مسجد                              ج)میدان                   د)قلعه

20- استفاده از کالا و خدمات به منظور رفع نیازها را چه می گویند ؟

 الف)مصرف                    ب)تولید                 ج)توزیع                      د)استاندارد